لينوکس آموزش است
linux.jpg
اشاره: «لینوکس آموزش است» نام یک مجموعه از تبلیغات شرکت آی بی ام است که اوایل قرن بیست و یکم برای پخش در تلویزیون ساخته شده اند.
اين مطلب ÙŠÚ©ÙŠ از مقالات پرونده ويژه ماهنامه شبکه شماره 149 ماهنامه شبکه است. براي دانلود Ú©Ù„ اين پرونده ويژه به اينجا برويد. «لینوکس آموزش است» نام یک مجموعه از تبلیغات شرکت Ø¢ÛŒ بی ام است Ú©Ù‡ اوایل قرن بیست Ùˆ یکم برای پخش در تلویزیون ساخته شده اند. در این تبلیغات لینوکس به Ø´Ú©Ù„ یک کودک بااستعداد تصویر شده است Ú©Ù‡ تلاش Ù…ÛŒ کند تا مهم ترین Ùˆ اساسی ترین پایه های دانش را از بزرگ ترین اساتید جهان بیاموزد Ùˆ آن را به صورت مجموعه ای در اختیار همگان قرار دهد. در این Ùیلم های Û³Û° ثانیه تبلیغاتی لینوکس، این کودک با استعداد سراغ چهره های معروÙÛŒ مانند سیلویا نصار نویسنده رمان «یک ذهن زیبا» یا Ù…Øمد علی Ú©Ù„ÛŒ اسطوره مشت زنی Ùˆ جان وودن بزرگ ترین مربی بسکتبال تاریخ Ù…ÛŒ رود تا از آن ها عصاره دانش شان را بیاموزد.
طبیعت آزاد Ùˆ باز لینوکس Ùˆ ÙلسÙÙ‡ به اشتراک گذاری Ùˆ همگانی بودن دانش است Ú©Ù‡ این سیستم عامل را به یکی از بهترین ابزارهای جهان برای استÙاده در مراکز پژوهشی Ùˆ آموزشی تبدیل کرده است. همین طبیعت، به Ø´Ú©Ù„ جذب عصاره دانش از بزرگ ترین Ùˆ ماهرترین دانشمندان جهان Ùˆ به اشتراک گذاشتن آن با همه مردم جهان ریشه کمپین تبلیغاتی «لینوکس آموزش است» بود.
در طول دو دهه گذشته Ú©Ù‡ استÙاده از نرم اÙزارهای آزاد Ùˆ منبع باز در سراسر جهان گسترش زیادی پیدا کرده است، تعداد زیادی از گروه های توسعه Ùˆ توسعه دهندگان Ùˆ همچنین سرمایه گذاران خصوصی Ùˆ عمومی، روی تولید برنامه ها Ùˆ نرم اÙزارهای آموزشی متنوع روی سیستم عامل لینوکس Ùˆ دیگر سیستم عامل های منبع باز سرمایه گذاری کرده اند. نتیجه این Ùعالیت ها چندین توزیع لینوکس مختص استÙاده در برنامه های آموزشی برای کودکان Ùˆ دانشجویان Ùˆ همچنین ایجاد صدها برنامه Ùˆ نرم اÙزار آموزشی در Øوزه های مختل٠بوده است Ú©Ù‡ بسیاری از آن ها به صورت رایگان برای استÙاده در مراکز آموزشی Ùˆ خانه ها منتشر شده اند.
توانایی ها Ùˆ برتری های متعدد نرم اÙزارهای منبع باز Ùˆ آزاد باعث شده است Ú©Ù‡ برخی از دولت های جهان برای استÙاده از این سیستم عامل روی رایانه های مراکز آموزشی Ùˆ پژوهشی سرمایه گذاری کنند Ùˆ به تشویق دانشجویان Ùˆ دانش آموزان برای استÙاده از این نرم اÙزارها تأکید کنند. استÙاده از نرم اÙزارهای آزاد Ùˆ منبع باز در آموزش Ùقط به دلیل صرÙÙ‡ جویی بیش تر در هزینه های نیست. این نرم اÙزارهای مناÙع بسیار زیاد دیگری هم دارند Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ توانند به بهبود آموزش برای دانش آموزان Ùˆ دانش جویان در همه مقاطع تØصیلی Ú©Ù…Ú© جدی بکنند. برای مثال، این نرم اÙزارها اجازه Ù…ÛŒ دهند تا دانش آموز یا دانشجو برای انجام کاری Ùقط به یک روش وابسته نباشد Ùˆ آزاد باشد تا روش های مختلÙÛŒ را برای رسیدن به نتیجه دلخواه استÙاده کند Ú©Ù‡ همین امر باعث Ù…ÛŒ شود در گستره یادگیری Ùˆ توانایی Ùˆ تنوع آموزش او تغییر جدی ایجاد شود. در سیستم عامل لینوکس هیچ نرم اÙزاری وجود ندارد Ú©Ù‡ استÙاده از آن از طر٠Ùروشندگان اجباری Ùˆ نصب نرم اÙزارهای دیگر ممنوع باشد. نرم اÙزارهای آزاد به طور معمول، خیلی بیش تر از رقبای بسته خودشان با استانداردهای باز تطابق دارند Ùˆ همچنین در برابر زبان های مختلÙØŒ Ùرهنگ های Ù…ØÙ„ÛŒ Ùˆ برنامه های آموزشی قابلیت تطابق Ùˆ انعطا٠بیش تر دارند. در واقع در این نرم اÙزارها لازم نیست کاربران Ùˆ مراکز آموزشی Ùˆ پژوهشی خود را با Ù…Øدودیت ها Ùˆ توانایی های یک نرم اÙزار خاص منطبق کنند، بلکه انعطا٠این نرم اÙزارها Ùˆ قابلیت های زیاد آن ها برای شخصی سازی Ùˆ تغییر این اجازه را به مراکز آموزشی Ùˆ پژوهشی Ù…ÛŒ دهد تا بتوانند آن ها را با نیازهای خود مطابقت دهند. در عین Øال، این نرم اÙزارهای یکی از سدهای اصلی آموزش کامپیوتر در نرم اÙزارهای تجاری را هم از بین Ù…ÛŒ برد. قیمت بالای نرم اÙزارهایی Ú©Ù‡ از مالکیت معنوی برخوردار هستند باعث Ù…ÛŒ شود تا امکان استÙاده از آن ها روی کامپیوترهای شخصی Ùˆ خانگی کمتر شود Ùˆ دانشجویان Ùˆ دانش آموزان تنها بتوانند از نرم اÙزارهای آموزشی در آزمایشگاه های Ùˆ مراکز آموزشی Ùˆ پژوهشی استÙاده کنند، در Øالی Ú©Ù‡ در نرم اÙزارهای آزاد Ùˆ منبع باز امکان استÙاده Ùˆ نصب نرم اÙزارها بسیار گسترده تر است Ùˆ هر کسی Ù…ÛŒ تواند نسخه ای از نرم اÙزار را برای تمرین بیش تر در خانه Ùˆ روی کامپیوتر شخصی خود داشته باشد. در عین Øال، به صورت سنتی به طور معمول در دنیای نرم اÙزار آزاد Ùˆ منبع باز اغلب بیش از یک نرم اÙزار برای انجام یک وظیÙÙ‡ خاص وجود دارد. امری Ú©Ù‡ به دانشجو Ùˆ دانش آموز Ú©Ù…Ú© Ù…ÛŒ کند تا دیدگاه خود را در استÙاده از روش های مختل٠برای رسیدن به نتایج مطلوب گسترش دهد Ùˆ برای همیشه به یک روش خاص برای رسیدن به آن Ù‚ÙÙ„ نشود.
همه این مسائل در دنیایی Ú©Ù‡ Ùناوری با سرعت زیادی Øرکت Ùˆ تغییر Ù…ÛŒ کند، بسیار مهم است. جایی Ú©Ù‡ آموزش های مورد نیاز برای استÙاده از نرم اÙزارهای جدید غیرقابل پیش بینی است. در عین Øال، در دنیای امروز هیچ سنی برای شروع آموزش مهارت های کامپیوتری زود به شمار نمی رود. برای مثال، در بریتانیا برای بسیاری از دانش آموزان آموزش مهارت های کامپیوتری از دوره دبستان شروع Ù…ÛŒ شود. برای بسیاری از دانش آموزان این نخستین تجربه کامپیوتر است. شاید برای بسیاری از آنان هم این نخستین دوره آموزشی است Ú©Ù‡ به صورت رسمی Ù…ÛŒ آموزند چگونه از یک کامپیوتر استÙاده کنند، چنین برخوردهایی برای نخستین بار به اØتمال برای همیشه در ذهن آن ها باقی خواهد ماند Ùˆ در طول دوران تØصیل Ùˆ زندگی بر Ù†Øوه استÙاده آن ها از کامپیوتر تأثیر به سزایی خواهد داشت. در نتیجه، اهمیت این نکته Ú©Ù‡ آموزش در این دوران نباید متعصبانه Ùˆ یک جانبه باشد بسیار اÙزون Ù…ÛŒ شود.
اما همچنان به دلایل متنوعی مراکز آموزشی Ùˆ مدراس Ù…Øصولات نرم اÙزاری مایکروساÙت Ùˆ سیستم عامل ویندوز را برای آموزش ØªØ±Ø¬ÛŒØ Ù…ÛŒ دهند. البته، هیچ مشکلی وجود ندارد، چرا Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ دانیم تجربه استÙاده Ùˆ آموزش با Ù…Øصولات اختصاصی مایکروساÙت در بسیاری موارد بدون استÙاده Ùˆ ناکارآمد نخواهد ماند Ùˆ به علت Ùراگیری رایانه هایی Ú©Ù‡ از این سیستم عامل Ùˆ Ù…Øصولات استÙاده Ù…ÛŒ کنند یادگیری کار با آن Ù…ÛŒ تواند در سنین بالاتر برای دانش آموزان کارایی داشته باشد. اما نکته اینجا است Ú©Ù‡ استÙاده از سیستم عامل لینوکس گزینه های بهتر Ùˆ بیشتری را برای اÙزایش یادگیری Ùˆ همچنین بهبود آموزش در اختیار ما قرار Ù…ÛŒ دهد.
توزیع های اختصاصی
در دنیای لینوکس چندین توزیع مختل٠برای اهدا٠آموزشی وجود دارند Ú©Ù‡ به صورت کامل به هد٠استÙاده در Ù…Øیط های آموزشی تهیه شده اند Ùˆ ابزارهای متنوع آموزشی روی آن ها برای استÙاده در مقاطع مختل٠تØصیلی نصب شده است. در ادامه چهار توزیع معرو٠آموزشی لینوکس معرÙÛŒ Ù…ÛŒ شوند. توزیع های دیگری مانند Skolelinux Ùˆ UberStudent Ùˆ UberMix Ùˆ Li-f-e (سرنام Linux For Education) هم از دیگر توزیع های معرو٠لینوکس مخصوص Ù…Øیط های آموزشی هستند.
اجوبونتو (Edubuntu)
http://edubuntu.org
اجوبونتو (Edubuntu) در واقع یک مجموعه نرم اÙزار آموزشی بر اساس سیستم عامل اوبونتو است. کاربران Ù…ÛŒ توانند این مجموعه نرم اÙزار را روی یک سیستم نصب شده اوبونتو نصب کنند یا این Ú©Ù‡ از ابتدا توریع کامل اجوبونتو را روی کامپیوتو خود نصب کنند. مجموعه نرم اÙزاری اجوبونتو شامل تعداد زیادی از نرم اÙزارهای متنوع است از جمله مجموعه نرم اÙزار جی کامپریس (Gcompris Educational Suite) است Ú©Ù‡ شامل مجموعه ای از بازی های آموزشی Ùˆ پازل ها برای سنین Û² تا Û±Û° سالگی Ù…ÛŒ شود. در عین Øال، نرم اÙزار مدیریت جی کامپریس هم در این مجموعه گنجانده شده است Ú©Ù‡ از طریق آن Ù…ÛŒ توان پیشرÙت Ùˆ میزان Ùراگیری را کنترل کرد Ùˆ تخمین زد. چندین نرم اÙزار ریاضی از دیگر بخش های این مجموعه هستند. Ú©ÛŒ الجبرا (Kalgebra) برای تمرین Ùˆ ØÙ„ معادلات، Ú©ÛŒ براش (Kbrch) برای آموزش کسرها. کیگ (Kig) برای Ú©Ù…Ú© به یادگیری جغراÙیا Ùˆ زمین شناسی Ùˆ Step برای شبیه سازی آزمایش های Ùیزیک از جمله نرم اÙزارهای این مجموعه هستند. نرم اÙزارهای بسیار دیگری در این مجموعه هستند Ú©Ù‡ از آموزش تایپ کردن تا نجوم Ùˆ از آموزش جدول تناوبی تا آموزش زبان های جدید، به یادگیری دانش آموزان Ú©Ù…Ú© Ù…ÛŒ کنند.
کیمو برای کودکان (Qimo 4 Kids)
http://qimo4kids.com
کیمو برای کودکان هم یک توزیع دیگر لینوکس برای کودکان است Ú©Ù‡ بر اساس اوبونتو منتشر شده است. رابط کاربری این توزیع بسیار نسبت به اجوبونتو ساده تر است Ùˆ برای استÙاده کودکان مناسب تر از اجوبونتو طراØÛŒ شده است. یکی از جذابیت های اصلی این توزیع برای کودکان Øضور یک شخصیت بسیار جذاب کارتونی به نام ایلا، یک خرس قطبی دوست داشتنی Ùˆ زیبا، روی میزکار Ùˆ پیام های او است Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ تواند کار کردن با این سیستم عامل آموزشی را در کنار یادگیری به یک سرگرمی جذاب برای کودکان تبدیل کند.
یک لپ تاپ برای هر کودک (OLPC)
http://laptop.org
اگر هر کودکی در جهان به کامپیوتر درسترسی داشته باشد Ú†Ù‡ توانایی های بالقوه ای آزاد Ù…ÛŒ شود؟ Ú†Ù‡ مشکلاتی ØÙ„ Ù…ÛŒ شود؟ این ها پرسش هایی بود Ú©Ù‡ نخستین بار باعث ایجاد پروژه یک لپ تاپ برای هر کودک یا OLPC (سرنام One Laptop Per Child) شد. این پروژه لپ تاپ هایی را برای Ùقیرترین کودکان جهان Ù…ÛŒ سازد Ùˆ به آن ها Ù…ÛŒ دهد تا توانمند سازی Ùˆ آموزش آن ها را از طریق بهبود خلاقیت، بیان، به اشتراک گذاری Ùˆ بازتاب بهبود بخشد. این لپ تاپ ها یک سری جنس معمولی نیستند Ú©Ù‡ توسط شرکت های مانند دل، سونی، اچ پی، اپل یا هر شرکت دیگری به صورت خیریه هدیه داده شده باشند، بلکه لپ تاپ هایی هستند Ú©Ù‡ به صورت اختصاصی توسط پروژه ساخته شده اند Ùˆ Ú†Ù‡ سخت اÙزار Ùˆ Ú†Ù‡ نرم اÙزار آن ها اختصاصی است. سیستم عامل این لپ تاپ ها بر اساس توزیع Ùدورا است Ùˆ رابط کاربری آن شوگر (Sugar) نامیده Ù…ÛŒ شود. این Ù…Øیط کاربری کاملاً ویژه است Ùˆ به کودکان Ù…Øیطی کاملاً خاص برای استÙاده بازی ها Ùˆ برنامه های آموزشی Ù…ÛŒ دهد. از آنجا Ú©Ù‡ سیستم عامل پروژه OLPC منبع باز است شما Øتی اگر دسترسی به یکی از این لپ تاپ های خاص هم نداشته باشید، Ù…ÛŒ توانید آن را دانلود Ùˆ نصب کنید Ùˆ آن را روی لپ تاپ یا کامپیوتر شخصی Ùرزندتان در خانه راه بیاندازید. تعداد زیادی برنامه های خاص سرگرم کننده Ùˆ آموزشی برای Ù…Øیط میزکار شوگر نوشته Ùˆ منتشر شده است Ú©Ù‡ برای استÙاده آموزشی کودکان در دسترس است Ùˆ به راØتی Ù…ÛŒ توان از آن ها استÙاده کرد.
زبان برنامه نویسی آموزشی
http://Scratch.mit.edu
اما همه تلاش های برنامه نویس ها Ùˆ توسعه دهندگان متن باز Ùˆ نرم اÙزار آزاد برای آموزش به توزیع ها Ùˆ نرم اÙزارهای آموزشی ختم نمی شود. از جمله دیگر تلاش ها در Øوزه آموزش Ù…ÛŒ توان به زبان برنامه نویسی آموزشی اسکرچ (Scratch) اشاره کرد Ú©Ù‡ برای آموزش دادن برنامه نویسی کامپیوتر به کودکان تهیه شده است. اسکرچ یک زبان برنامه نویسی آموزشی برای کودکان است Ú©Ù‡ در ÛµÛ° زبان مختل٠توسعه داده شده Ùˆ برای هر سیستم عاملی از لینوکس گرÙته تا Ù…Ú© او اس Ùˆ ویندوز قابل استÙاده است. اسکرچ سال های پیش در آزمایشگاه رسانه دانشگاه MIT با سرپرستی پروÙسور میچل رزنیک Ùˆ پشتیبانی بنیاد ملی دانش ایالات متØده در کنار پشتیبانی مالی مایکروساÙت، اینتل، بنیاد Ù…Ú© آرتور، Ú¯ÙˆÚ¯Ù„ Ùˆ Iomega توسعه پیدا کرد.
کتاب آموزشی اختصاصی ای هم برای این زبان برنامه نویسی تهیه شده است Ú©Ù‡ ابزارهای Ùˆ ویژگی ها آن را در ده Ùصل کوتاه همراه با تصاویر رنگین Ùˆ شخصیت های کارتونی جذاب برای کودکان آموزش Ù…ÛŒ دهد. در این کتاب کودکان اصول برنامه نویسی از طریق زبان اسکرچ را با استÙاده از ساده ترین روش آموزش Ù…ÛŒ بینند.
امکانات این زبان برنامه نویسی Ú©Ù‡ با یک Ù…Øیط برنامه نویسی بسیار ساده Ùˆ کارآمد برای کودکان Ùˆ والدین طراØÛŒ شده است، بسیار زیاد است. کودکان Ù…ÛŒ توانند با استÙاده از این زبان برنامه نویسی انواع مختلÙÛŒ از پروژه های علمی از ساختن بازی های ساده کامپیوتری تا بازی سازی یا شبیه سازی آزمایش ها تا ساخت انیمیشن های ساده را تجربه کنند. ساختار ساده Ùˆ بصری این زبان برنامه نویسی با شیوه خاص آموزشی Ú©Ù‡ برای کودکان تهیه کرده است Ù…ÛŒ تواند هم کودکان Ùˆ هم معلمان Ùˆ والدین آن ها را Ú©Ù‡ با استÙاده از زبان های برنامه نویسی آشنا نیستند، به سادگی به ساختن برنامه های جذاب Ùˆ کاربردی جذب کند Ú©Ù‡ با استÙاده از ان بتوانند از تعری٠داستان های علمی گرÙته تا ایجاد بازی های علمی از آن استÙاده کنند. هر چند نسخه پیشین این نرم اÙزار Ùˆ زبان برنامه نویسی قابل نصب روی کامپیوترهای شخصی بود اما نسخه 2 این زبان برنامه نویسی Ùعلاً Ùقط به صورت آنلاین قابل استÙاده است. همچنین روی سایت این پروژه تعداد بسیار زیادی پروژه های ساده Ùˆ پیش Ùرض قرار دارد Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ توان با استÙاده از آن ها با ساختار برنامه نویسی از طریق اسکرچ آشنا شد Ùˆ همچنین با ایجاد تغییرات در برنامه های موجود برنامه هایی جالب تر برای استÙاده های آموزشی استÙاده کرد.
نوساینسز (Knosciences)
http://knosciences.tuxfamily.org
این توزیع لینوکس برای مقاطع بالاتر تØصیلی Ùˆ تØصیلات عالی طراØÛŒ شده است. این توزیع Ú©Ù‡ یک دیسک زنده لینوکس بر اساس توزیع ناپیکس (knoppix) است، هم به طور مستقیم از روی سی دی Ùˆ هم با نصب روی هارد درایو کامپیوتر قابل اجرا است. تعداد بسیار زیادی از برنامه های منبع باز آموزشی Ú©Ù‡ به ریاضی Ùˆ علوم ارتباط دارند روی این توزیع به صورت پیش Ùرض نصب شده Ùˆ آماده استÙاده هستند. در عین Øال، نرم اÙزارهای عادی میزکار مانند مرورگر وب ÙایرÙاکس، مجموعه اپن Ø¢Ùیس، نرم اÙزار اجرای رسانه ها Ùˆ نرم اÙزارهای کاربردی دیگری هم همراه با نرم اÙزارهای آموزشی برای استÙاده های روزمره در این سیستم عامل وجود دارند. نوساینسز تعداد زیادی نرم اÙزارهای زمین شناسی مانند Declic ØŒEdugraphe ÙˆgeoGebra را روی خود دارد، نرم اÙزارهای جبر Ùˆ ریاضی مانند Giac/Xcas ØŒMaxima Ùˆ Yacas Ùˆ همچنین نرم اÙزارهای شبیه سازی Ùضا Ùˆ نجوم مانند Celestia Ùˆ Kstars در کنار تعدادی نرم اÙزار اختصاصی شیمی مانند Chemtool برای ترسیم ساختارهای مولکول ها، Katomatic Ú©Ù‡ یک بازی مبتنی بر علم شیمی است Ùˆ Ghemical Ú©Ù‡ یک نرم اÙزار Ù…Øاسبه گر شیمی به شمار Ù…ÛŒ رود، از دیگر نرم اÙزارهای پیش Ùرض این سیستم عامل هستند.
Ù†Ùوذ لینوکس در مراکز آموزشی جهان
سالانه تعداد بیشتری از دولت های جهان تصمیم Ù…ÛŒ گیرند تا برنامه های آموزشی بر اساس نرم اÙزارهای آزاد، منبع باز Ùˆ مبتنی بر لینوکس را در کشورهای خود گسترش دهند. با توجه به طبیعت باز Ùˆ آزاد لینوکس این سیستم عامل اغلب در رشته های ÙÙ†ÛŒ کامپیوتر Ùˆ مراکز پژوهشی کامپیوتری کاربرد دارد. اما در Ù…Øیط های آموزشی عمومی هم کامپیوترهای بیشتری با سیستم عامل لینوکس در Øال گسترش هستند. لینوکس هم رایگان است Ùˆ هم بدنه قدرتمند Ùˆ وسیعی از نرم اÙزارهای آموزشی Ùˆ پژوهشی اختصاصی در اختیار دارد. نمونه هایی از استÙاده از لینوکس در مقیاس وسیع در سراسر جهان در سال های اخیر Ø´Ú©Ù„ گرÙته است Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ توان از جمله به نمونه های زیر اشاره کرد:
پروژه یک لپ تاپ برای هر کودک یا OLPC Ú©Ù‡ پیش از این پروژه لپ تاپ Û±Û°Û° دلاری MIT Ùˆ ماشین کودکان نام داشت، تاکنون میلیون ها لپ تاپ را برای اهدا٠آموزشی در سراسر جهان در کشورهای درØال توسعه توزیع کرده است.
جمهوری مقدونیه بیش از پنج هزار دستگاه یارانه را که روی آن ها اوبونتو نصب شده است در همه ۴۶۸ مدرسه و ۱۸۲ آزمایشگاه کامپیوتر این کشور از سال ۲۰۰۵ توزیع کرده بود. سال ۲۰۰۷ به این مجموعه ۱۸۰ هزار تین کلاینت (Thin Client) دیگر نیز با سیستم عامل اوبونتو در مراکز آموزشی این کشور توزیع کرد.
از سال ۲۰۰۵ همه مدارس شهر بولزانو در ایتالیا با بیش از 16 هزار دانش آموز سیستم عامل کامپیوترهای خود را به یک سیستم عامل ویژه و شخصی سازی شده مبتنی بر لینوکس تغییر دادند.
در کشور برزیل بیش از Û³Ûµ میلیون دانش آموز در بیش از ÛµÛ° هزار مدرسه از عددی معادل ÛµÛ²Û³ هزار دستگاه رایانه با سیستم عامل لینوکس استÙاده Ù…ÛŒ کنند.
مقامات ایالت کرالا در هند اعلام کرده اند Ú©Ù‡ برای آموزش کامپیوتر Ùقط از نرم اÙزار آزاد استÙاده خواهند کرد Ùˆ این پروژه را با تجهیز Û²Û¶ÛµÛ° مدرسه دولتی یا وابسته به دولت آغاز کرده اند.
در ایالت ایندیانای امریکا ۲۲ هزار دانش آموز دبیرستانی به کامپیوترهای لینوکسی در مدارس شان دسترسی دارند.
دولت آلمان سال ۲۰۰۷ اعلام کرد که ۵۶۰ هزار دانشجو در ۳۳ دانشگاه این کشور به سیستم عامل لینوکس مهاجرت خواهند کرد.
سال Û²Û°Û°Û· دولت Ùیلیپین هم Û±Û³ هزار دستگاه رایانه با توزیع Ùدورا سÙارش داد، قرار است Û±Û° هزار دستگاه کامپیوتر دیگر با توزیع های اجوبونتو Ùˆ کوبونتو برای استÙاده آموزشی به این کشور وارد شود.
دولت روسیه هم از سال Û²Û°Û°Û· پروژه ای را اعلام کرد Ú©Ù‡ بر اساس آن همه کامپیوترهای مدارس باید از لینوکس به عنوان سیستم عامل استÙاده کنند. یکی از دلایل این امر جلوگیری از هزینه های نرم اÙزارهایی بود Ú©Ù‡ در آن زمان به صورت غیرمجاز Ùˆ دزدی روی کامپیوترهای آموزشی استÙاده Ù…ÛŒ شد.
از سال Û²Û°Û°Û´ دولت گرجستان رایانه های مدرسه ای این کشور را با استÙاده از تین کلاینت های لینوکسی بر اساس توزیع های کوبونتو Ùˆ اوبونتو Ùˆ همچینین یک توزیع شخصی سازی شده Ùدورا اجرایی کرد.
مقامات شهر ژنو سوئیس سال Û²Û°Û°Û¸ اعلام کردند بیش از 9 هزار کامپیوتر آموزشی این شهر را به سیستم عامل لینوکس Ùˆ مجموعه اپن Ø¢Ùیس ارتقا خواهند داد.
ایالت تامیل نادو در هند تصمیم گرÙته است بیش از صد هزار لپ تاپ لینوکسی در بین دانشجویان این منطقه توزیع کند.
دولت چین بیش از 5.1 میلیون کامپیوتر شخصی لینوکسی تولید شرکت لونگسون را بر اساس برنامه کمک به تولید ملی خریداری کرده است. همچنین استان جیانگسو از سال ۲۰۰۹ بیش از ۱۵۰ هزار کامپیوتر شخصی لینوکسی را برای مدارس روستایی این استان تأمین کرده است.
مصوبه دولت هند با عنوان تبلت برای دانش آموزان قرار است از سیستم عامل لینوکس برای تولید تبلت های ارزان قیمت زیر Û±ÛµÛ°Û° روپیه (Û³Ûµ دلار) برای دانش آموزان این کشور استÙاده کند.
سال Û²Û°Û±Û² مرکز ابررایانه لایبنیتر در آکادمی علوم تجربی Ùˆ انسانی باواریا یک ابررایانه بزرگ را معرÙÛŒ کرد Ú©Ù‡ چهارمین ابرکامپیوتر بزرگ جهان به شمار Ù…ÛŒ رود. پردازنده این ابررایانه Û±ÛµÛµ هزار هسته دارد با قدرت پردازش Û³ پتاÙلاپ Ùˆ رم Û³Û²Û´ ترابایتی از سیستم عامل سوزه لینوکس انترپرایز سرور به عنوان سرور خدمات علمی Ùˆ دانشگاهی استÙاده Ù…ÛŒ کند.
سال ۲۰۰۹ وزارت علوم ونزوئلا پروژه کانایما ادوکاتیوو را اجرایی کرد که به همه دانش آموزان مدارس دولتی این کشور یک لپ تاپ کانامیتا با سیستم عامل کانایما مبتنی بر دبیان ارائه می داد.
linux.jpg
اشاره: «لینوکس آموزش است» نام یک مجموعه از تبلیغات شرکت آی بی ام است که اوایل قرن بیست و یکم برای پخش در تلویزیون ساخته شده اند.
اين مطلب ÙŠÚ©ÙŠ از مقالات پرونده ويژه ماهنامه شبکه شماره 149 ماهنامه شبکه است. براي دانلود Ú©Ù„ اين پرونده ويژه به اينجا برويد. «لینوکس آموزش است» نام یک مجموعه از تبلیغات شرکت Ø¢ÛŒ بی ام است Ú©Ù‡ اوایل قرن بیست Ùˆ یکم برای پخش در تلویزیون ساخته شده اند. در این تبلیغات لینوکس به Ø´Ú©Ù„ یک کودک بااستعداد تصویر شده است Ú©Ù‡ تلاش Ù…ÛŒ کند تا مهم ترین Ùˆ اساسی ترین پایه های دانش را از بزرگ ترین اساتید جهان بیاموزد Ùˆ آن را به صورت مجموعه ای در اختیار همگان قرار دهد. در این Ùیلم های Û³Û° ثانیه تبلیغاتی لینوکس، این کودک با استعداد سراغ چهره های معروÙÛŒ مانند سیلویا نصار نویسنده رمان «یک ذهن زیبا» یا Ù…Øمد علی Ú©Ù„ÛŒ اسطوره مشت زنی Ùˆ جان وودن بزرگ ترین مربی بسکتبال تاریخ Ù…ÛŒ رود تا از آن ها عصاره دانش شان را بیاموزد.
طبیعت آزاد Ùˆ باز لینوکس Ùˆ ÙلسÙÙ‡ به اشتراک گذاری Ùˆ همگانی بودن دانش است Ú©Ù‡ این سیستم عامل را به یکی از بهترین ابزارهای جهان برای استÙاده در مراکز پژوهشی Ùˆ آموزشی تبدیل کرده است. همین طبیعت، به Ø´Ú©Ù„ جذب عصاره دانش از بزرگ ترین Ùˆ ماهرترین دانشمندان جهان Ùˆ به اشتراک گذاشتن آن با همه مردم جهان ریشه کمپین تبلیغاتی «لینوکس آموزش است» بود.
در طول دو دهه گذشته Ú©Ù‡ استÙاده از نرم اÙزارهای آزاد Ùˆ منبع باز در سراسر جهان گسترش زیادی پیدا کرده است، تعداد زیادی از گروه های توسعه Ùˆ توسعه دهندگان Ùˆ همچنین سرمایه گذاران خصوصی Ùˆ عمومی، روی تولید برنامه ها Ùˆ نرم اÙزارهای آموزشی متنوع روی سیستم عامل لینوکس Ùˆ دیگر سیستم عامل های منبع باز سرمایه گذاری کرده اند. نتیجه این Ùعالیت ها چندین توزیع لینوکس مختص استÙاده در برنامه های آموزشی برای کودکان Ùˆ دانشجویان Ùˆ همچنین ایجاد صدها برنامه Ùˆ نرم اÙزار آموزشی در Øوزه های مختل٠بوده است Ú©Ù‡ بسیاری از آن ها به صورت رایگان برای استÙاده در مراکز آموزشی Ùˆ خانه ها منتشر شده اند.
توانایی ها Ùˆ برتری های متعدد نرم اÙزارهای منبع باز Ùˆ آزاد باعث شده است Ú©Ù‡ برخی از دولت های جهان برای استÙاده از این سیستم عامل روی رایانه های مراکز آموزشی Ùˆ پژوهشی سرمایه گذاری کنند Ùˆ به تشویق دانشجویان Ùˆ دانش آموزان برای استÙاده از این نرم اÙزارها تأکید کنند. استÙاده از نرم اÙزارهای آزاد Ùˆ منبع باز در آموزش Ùقط به دلیل صرÙÙ‡ جویی بیش تر در هزینه های نیست. این نرم اÙزارهای مناÙع بسیار زیاد دیگری هم دارند Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ توانند به بهبود آموزش برای دانش آموزان Ùˆ دانش جویان در همه مقاطع تØصیلی Ú©Ù…Ú© جدی بکنند. برای مثال، این نرم اÙزارها اجازه Ù…ÛŒ دهند تا دانش آموز یا دانشجو برای انجام کاری Ùقط به یک روش وابسته نباشد Ùˆ آزاد باشد تا روش های مختلÙÛŒ را برای رسیدن به نتیجه دلخواه استÙاده کند Ú©Ù‡ همین امر باعث Ù…ÛŒ شود در گستره یادگیری Ùˆ توانایی Ùˆ تنوع آموزش او تغییر جدی ایجاد شود. در سیستم عامل لینوکس هیچ نرم اÙزاری وجود ندارد Ú©Ù‡ استÙاده از آن از طر٠Ùروشندگان اجباری Ùˆ نصب نرم اÙزارهای دیگر ممنوع باشد. نرم اÙزارهای آزاد به طور معمول، خیلی بیش تر از رقبای بسته خودشان با استانداردهای باز تطابق دارند Ùˆ همچنین در برابر زبان های مختلÙØŒ Ùرهنگ های Ù…ØÙ„ÛŒ Ùˆ برنامه های آموزشی قابلیت تطابق Ùˆ انعطا٠بیش تر دارند. در واقع در این نرم اÙزارها لازم نیست کاربران Ùˆ مراکز آموزشی Ùˆ پژوهشی خود را با Ù…Øدودیت ها Ùˆ توانایی های یک نرم اÙزار خاص منطبق کنند، بلکه انعطا٠این نرم اÙزارها Ùˆ قابلیت های زیاد آن ها برای شخصی سازی Ùˆ تغییر این اجازه را به مراکز آموزشی Ùˆ پژوهشی Ù…ÛŒ دهد تا بتوانند آن ها را با نیازهای خود مطابقت دهند. در عین Øال، این نرم اÙزارهای یکی از سدهای اصلی آموزش کامپیوتر در نرم اÙزارهای تجاری را هم از بین Ù…ÛŒ برد. قیمت بالای نرم اÙزارهایی Ú©Ù‡ از مالکیت معنوی برخوردار هستند باعث Ù…ÛŒ شود تا امکان استÙاده از آن ها روی کامپیوترهای شخصی Ùˆ خانگی کمتر شود Ùˆ دانشجویان Ùˆ دانش آموزان تنها بتوانند از نرم اÙزارهای آموزشی در آزمایشگاه های Ùˆ مراکز آموزشی Ùˆ پژوهشی استÙاده کنند، در Øالی Ú©Ù‡ در نرم اÙزارهای آزاد Ùˆ منبع باز امکان استÙاده Ùˆ نصب نرم اÙزارها بسیار گسترده تر است Ùˆ هر کسی Ù…ÛŒ تواند نسخه ای از نرم اÙزار را برای تمرین بیش تر در خانه Ùˆ روی کامپیوتر شخصی خود داشته باشد. در عین Øال، به صورت سنتی به طور معمول در دنیای نرم اÙزار آزاد Ùˆ منبع باز اغلب بیش از یک نرم اÙزار برای انجام یک وظیÙÙ‡ خاص وجود دارد. امری Ú©Ù‡ به دانشجو Ùˆ دانش آموز Ú©Ù…Ú© Ù…ÛŒ کند تا دیدگاه خود را در استÙاده از روش های مختل٠برای رسیدن به نتایج مطلوب گسترش دهد Ùˆ برای همیشه به یک روش خاص برای رسیدن به آن Ù‚ÙÙ„ نشود.
همه این مسائل در دنیایی Ú©Ù‡ Ùناوری با سرعت زیادی Øرکت Ùˆ تغییر Ù…ÛŒ کند، بسیار مهم است. جایی Ú©Ù‡ آموزش های مورد نیاز برای استÙاده از نرم اÙزارهای جدید غیرقابل پیش بینی است. در عین Øال، در دنیای امروز هیچ سنی برای شروع آموزش مهارت های کامپیوتری زود به شمار نمی رود. برای مثال، در بریتانیا برای بسیاری از دانش آموزان آموزش مهارت های کامپیوتری از دوره دبستان شروع Ù…ÛŒ شود. برای بسیاری از دانش آموزان این نخستین تجربه کامپیوتر است. شاید برای بسیاری از آنان هم این نخستین دوره آموزشی است Ú©Ù‡ به صورت رسمی Ù…ÛŒ آموزند چگونه از یک کامپیوتر استÙاده کنند، چنین برخوردهایی برای نخستین بار به اØتمال برای همیشه در ذهن آن ها باقی خواهد ماند Ùˆ در طول دوران تØصیل Ùˆ زندگی بر Ù†Øوه استÙاده آن ها از کامپیوتر تأثیر به سزایی خواهد داشت. در نتیجه، اهمیت این نکته Ú©Ù‡ آموزش در این دوران نباید متعصبانه Ùˆ یک جانبه باشد بسیار اÙزون Ù…ÛŒ شود.
اما همچنان به دلایل متنوعی مراکز آموزشی Ùˆ مدراس Ù…Øصولات نرم اÙزاری مایکروساÙت Ùˆ سیستم عامل ویندوز را برای آموزش ØªØ±Ø¬ÛŒØ Ù…ÛŒ دهند. البته، هیچ مشکلی وجود ندارد، چرا Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ دانیم تجربه استÙاده Ùˆ آموزش با Ù…Øصولات اختصاصی مایکروساÙت در بسیاری موارد بدون استÙاده Ùˆ ناکارآمد نخواهد ماند Ùˆ به علت Ùراگیری رایانه هایی Ú©Ù‡ از این سیستم عامل Ùˆ Ù…Øصولات استÙاده Ù…ÛŒ کنند یادگیری کار با آن Ù…ÛŒ تواند در سنین بالاتر برای دانش آموزان کارایی داشته باشد. اما نکته اینجا است Ú©Ù‡ استÙاده از سیستم عامل لینوکس گزینه های بهتر Ùˆ بیشتری را برای اÙزایش یادگیری Ùˆ همچنین بهبود آموزش در اختیار ما قرار Ù…ÛŒ دهد.
توزیع های اختصاصی
در دنیای لینوکس چندین توزیع مختل٠برای اهدا٠آموزشی وجود دارند Ú©Ù‡ به صورت کامل به هد٠استÙاده در Ù…Øیط های آموزشی تهیه شده اند Ùˆ ابزارهای متنوع آموزشی روی آن ها برای استÙاده در مقاطع مختل٠تØصیلی نصب شده است. در ادامه چهار توزیع معرو٠آموزشی لینوکس معرÙÛŒ Ù…ÛŒ شوند. توزیع های دیگری مانند Skolelinux Ùˆ UberStudent Ùˆ UberMix Ùˆ Li-f-e (سرنام Linux For Education) هم از دیگر توزیع های معرو٠لینوکس مخصوص Ù…Øیط های آموزشی هستند.
اجوبونتو (Edubuntu)
http://edubuntu.org
اجوبونتو (Edubuntu) در واقع یک مجموعه نرم اÙزار آموزشی بر اساس سیستم عامل اوبونتو است. کاربران Ù…ÛŒ توانند این مجموعه نرم اÙزار را روی یک سیستم نصب شده اوبونتو نصب کنند یا این Ú©Ù‡ از ابتدا توریع کامل اجوبونتو را روی کامپیوتو خود نصب کنند. مجموعه نرم اÙزاری اجوبونتو شامل تعداد زیادی از نرم اÙزارهای متنوع است از جمله مجموعه نرم اÙزار جی کامپریس (Gcompris Educational Suite) است Ú©Ù‡ شامل مجموعه ای از بازی های آموزشی Ùˆ پازل ها برای سنین Û² تا Û±Û° سالگی Ù…ÛŒ شود. در عین Øال، نرم اÙزار مدیریت جی کامپریس هم در این مجموعه گنجانده شده است Ú©Ù‡ از طریق آن Ù…ÛŒ توان پیشرÙت Ùˆ میزان Ùراگیری را کنترل کرد Ùˆ تخمین زد. چندین نرم اÙزار ریاضی از دیگر بخش های این مجموعه هستند. Ú©ÛŒ الجبرا (Kalgebra) برای تمرین Ùˆ ØÙ„ معادلات، Ú©ÛŒ براش (Kbrch) برای آموزش کسرها. کیگ (Kig) برای Ú©Ù…Ú© به یادگیری جغراÙیا Ùˆ زمین شناسی Ùˆ Step برای شبیه سازی آزمایش های Ùیزیک از جمله نرم اÙزارهای این مجموعه هستند. نرم اÙزارهای بسیار دیگری در این مجموعه هستند Ú©Ù‡ از آموزش تایپ کردن تا نجوم Ùˆ از آموزش جدول تناوبی تا آموزش زبان های جدید، به یادگیری دانش آموزان Ú©Ù…Ú© Ù…ÛŒ کنند.
کیمو برای کودکان (Qimo 4 Kids)
http://qimo4kids.com
کیمو برای کودکان هم یک توزیع دیگر لینوکس برای کودکان است Ú©Ù‡ بر اساس اوبونتو منتشر شده است. رابط کاربری این توزیع بسیار نسبت به اجوبونتو ساده تر است Ùˆ برای استÙاده کودکان مناسب تر از اجوبونتو طراØÛŒ شده است. یکی از جذابیت های اصلی این توزیع برای کودکان Øضور یک شخصیت بسیار جذاب کارتونی به نام ایلا، یک خرس قطبی دوست داشتنی Ùˆ زیبا، روی میزکار Ùˆ پیام های او است Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ تواند کار کردن با این سیستم عامل آموزشی را در کنار یادگیری به یک سرگرمی جذاب برای کودکان تبدیل کند.
یک لپ تاپ برای هر کودک (OLPC)
http://laptop.org
اگر هر کودکی در جهان به کامپیوتر درسترسی داشته باشد Ú†Ù‡ توانایی های بالقوه ای آزاد Ù…ÛŒ شود؟ Ú†Ù‡ مشکلاتی ØÙ„ Ù…ÛŒ شود؟ این ها پرسش هایی بود Ú©Ù‡ نخستین بار باعث ایجاد پروژه یک لپ تاپ برای هر کودک یا OLPC (سرنام One Laptop Per Child) شد. این پروژه لپ تاپ هایی را برای Ùقیرترین کودکان جهان Ù…ÛŒ سازد Ùˆ به آن ها Ù…ÛŒ دهد تا توانمند سازی Ùˆ آموزش آن ها را از طریق بهبود خلاقیت، بیان، به اشتراک گذاری Ùˆ بازتاب بهبود بخشد. این لپ تاپ ها یک سری جنس معمولی نیستند Ú©Ù‡ توسط شرکت های مانند دل، سونی، اچ پی، اپل یا هر شرکت دیگری به صورت خیریه هدیه داده شده باشند، بلکه لپ تاپ هایی هستند Ú©Ù‡ به صورت اختصاصی توسط پروژه ساخته شده اند Ùˆ Ú†Ù‡ سخت اÙزار Ùˆ Ú†Ù‡ نرم اÙزار آن ها اختصاصی است. سیستم عامل این لپ تاپ ها بر اساس توزیع Ùدورا است Ùˆ رابط کاربری آن شوگر (Sugar) نامیده Ù…ÛŒ شود. این Ù…Øیط کاربری کاملاً ویژه است Ùˆ به کودکان Ù…Øیطی کاملاً خاص برای استÙاده بازی ها Ùˆ برنامه های آموزشی Ù…ÛŒ دهد. از آنجا Ú©Ù‡ سیستم عامل پروژه OLPC منبع باز است شما Øتی اگر دسترسی به یکی از این لپ تاپ های خاص هم نداشته باشید، Ù…ÛŒ توانید آن را دانلود Ùˆ نصب کنید Ùˆ آن را روی لپ تاپ یا کامپیوتر شخصی Ùرزندتان در خانه راه بیاندازید. تعداد زیادی برنامه های خاص سرگرم کننده Ùˆ آموزشی برای Ù…Øیط میزکار شوگر نوشته Ùˆ منتشر شده است Ú©Ù‡ برای استÙاده آموزشی کودکان در دسترس است Ùˆ به راØتی Ù…ÛŒ توان از آن ها استÙاده کرد.
زبان برنامه نویسی آموزشی
http://Scratch.mit.edu
اما همه تلاش های برنامه نویس ها Ùˆ توسعه دهندگان متن باز Ùˆ نرم اÙزار آزاد برای آموزش به توزیع ها Ùˆ نرم اÙزارهای آموزشی ختم نمی شود. از جمله دیگر تلاش ها در Øوزه آموزش Ù…ÛŒ توان به زبان برنامه نویسی آموزشی اسکرچ (Scratch) اشاره کرد Ú©Ù‡ برای آموزش دادن برنامه نویسی کامپیوتر به کودکان تهیه شده است. اسکرچ یک زبان برنامه نویسی آموزشی برای کودکان است Ú©Ù‡ در ÛµÛ° زبان مختل٠توسعه داده شده Ùˆ برای هر سیستم عاملی از لینوکس گرÙته تا Ù…Ú© او اس Ùˆ ویندوز قابل استÙاده است. اسکرچ سال های پیش در آزمایشگاه رسانه دانشگاه MIT با سرپرستی پروÙسور میچل رزنیک Ùˆ پشتیبانی بنیاد ملی دانش ایالات متØده در کنار پشتیبانی مالی مایکروساÙت، اینتل، بنیاد Ù…Ú© آرتور، Ú¯ÙˆÚ¯Ù„ Ùˆ Iomega توسعه پیدا کرد.
کتاب آموزشی اختصاصی ای هم برای این زبان برنامه نویسی تهیه شده است Ú©Ù‡ ابزارهای Ùˆ ویژگی ها آن را در ده Ùصل کوتاه همراه با تصاویر رنگین Ùˆ شخصیت های کارتونی جذاب برای کودکان آموزش Ù…ÛŒ دهد. در این کتاب کودکان اصول برنامه نویسی از طریق زبان اسکرچ را با استÙاده از ساده ترین روش آموزش Ù…ÛŒ بینند.
امکانات این زبان برنامه نویسی Ú©Ù‡ با یک Ù…Øیط برنامه نویسی بسیار ساده Ùˆ کارآمد برای کودکان Ùˆ والدین طراØÛŒ شده است، بسیار زیاد است. کودکان Ù…ÛŒ توانند با استÙاده از این زبان برنامه نویسی انواع مختلÙÛŒ از پروژه های علمی از ساختن بازی های ساده کامپیوتری تا بازی سازی یا شبیه سازی آزمایش ها تا ساخت انیمیشن های ساده را تجربه کنند. ساختار ساده Ùˆ بصری این زبان برنامه نویسی با شیوه خاص آموزشی Ú©Ù‡ برای کودکان تهیه کرده است Ù…ÛŒ تواند هم کودکان Ùˆ هم معلمان Ùˆ والدین آن ها را Ú©Ù‡ با استÙاده از زبان های برنامه نویسی آشنا نیستند، به سادگی به ساختن برنامه های جذاب Ùˆ کاربردی جذب کند Ú©Ù‡ با استÙاده از ان بتوانند از تعری٠داستان های علمی گرÙته تا ایجاد بازی های علمی از آن استÙاده کنند. هر چند نسخه پیشین این نرم اÙزار Ùˆ زبان برنامه نویسی قابل نصب روی کامپیوترهای شخصی بود اما نسخه 2 این زبان برنامه نویسی Ùعلاً Ùقط به صورت آنلاین قابل استÙاده است. همچنین روی سایت این پروژه تعداد بسیار زیادی پروژه های ساده Ùˆ پیش Ùرض قرار دارد Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ توان با استÙاده از آن ها با ساختار برنامه نویسی از طریق اسکرچ آشنا شد Ùˆ همچنین با ایجاد تغییرات در برنامه های موجود برنامه هایی جالب تر برای استÙاده های آموزشی استÙاده کرد.
نوساینسز (Knosciences)
http://knosciences.tuxfamily.org
این توزیع لینوکس برای مقاطع بالاتر تØصیلی Ùˆ تØصیلات عالی طراØÛŒ شده است. این توزیع Ú©Ù‡ یک دیسک زنده لینوکس بر اساس توزیع ناپیکس (knoppix) است، هم به طور مستقیم از روی سی دی Ùˆ هم با نصب روی هارد درایو کامپیوتر قابل اجرا است. تعداد بسیار زیادی از برنامه های منبع باز آموزشی Ú©Ù‡ به ریاضی Ùˆ علوم ارتباط دارند روی این توزیع به صورت پیش Ùرض نصب شده Ùˆ آماده استÙاده هستند. در عین Øال، نرم اÙزارهای عادی میزکار مانند مرورگر وب ÙایرÙاکس، مجموعه اپن Ø¢Ùیس، نرم اÙزار اجرای رسانه ها Ùˆ نرم اÙزارهای کاربردی دیگری هم همراه با نرم اÙزارهای آموزشی برای استÙاده های روزمره در این سیستم عامل وجود دارند. نوساینسز تعداد زیادی نرم اÙزارهای زمین شناسی مانند Declic ØŒEdugraphe ÙˆgeoGebra را روی خود دارد، نرم اÙزارهای جبر Ùˆ ریاضی مانند Giac/Xcas ØŒMaxima Ùˆ Yacas Ùˆ همچنین نرم اÙزارهای شبیه سازی Ùضا Ùˆ نجوم مانند Celestia Ùˆ Kstars در کنار تعدادی نرم اÙزار اختصاصی شیمی مانند Chemtool برای ترسیم ساختارهای مولکول ها، Katomatic Ú©Ù‡ یک بازی مبتنی بر علم شیمی است Ùˆ Ghemical Ú©Ù‡ یک نرم اÙزار Ù…Øاسبه گر شیمی به شمار Ù…ÛŒ رود، از دیگر نرم اÙزارهای پیش Ùرض این سیستم عامل هستند.
Ù†Ùوذ لینوکس در مراکز آموزشی جهان
سالانه تعداد بیشتری از دولت های جهان تصمیم Ù…ÛŒ گیرند تا برنامه های آموزشی بر اساس نرم اÙزارهای آزاد، منبع باز Ùˆ مبتنی بر لینوکس را در کشورهای خود گسترش دهند. با توجه به طبیعت باز Ùˆ آزاد لینوکس این سیستم عامل اغلب در رشته های ÙÙ†ÛŒ کامپیوتر Ùˆ مراکز پژوهشی کامپیوتری کاربرد دارد. اما در Ù…Øیط های آموزشی عمومی هم کامپیوترهای بیشتری با سیستم عامل لینوکس در Øال گسترش هستند. لینوکس هم رایگان است Ùˆ هم بدنه قدرتمند Ùˆ وسیعی از نرم اÙزارهای آموزشی Ùˆ پژوهشی اختصاصی در اختیار دارد. نمونه هایی از استÙاده از لینوکس در مقیاس وسیع در سراسر جهان در سال های اخیر Ø´Ú©Ù„ گرÙته است Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ توان از جمله به نمونه های زیر اشاره کرد:
پروژه یک لپ تاپ برای هر کودک یا OLPC Ú©Ù‡ پیش از این پروژه لپ تاپ Û±Û°Û° دلاری MIT Ùˆ ماشین کودکان نام داشت، تاکنون میلیون ها لپ تاپ را برای اهدا٠آموزشی در سراسر جهان در کشورهای درØال توسعه توزیع کرده است.
جمهوری مقدونیه بیش از پنج هزار دستگاه یارانه را که روی آن ها اوبونتو نصب شده است در همه ۴۶۸ مدرسه و ۱۸۲ آزمایشگاه کامپیوتر این کشور از سال ۲۰۰۵ توزیع کرده بود. سال ۲۰۰۷ به این مجموعه ۱۸۰ هزار تین کلاینت (Thin Client) دیگر نیز با سیستم عامل اوبونتو در مراکز آموزشی این کشور توزیع کرد.
از سال ۲۰۰۵ همه مدارس شهر بولزانو در ایتالیا با بیش از 16 هزار دانش آموز سیستم عامل کامپیوترهای خود را به یک سیستم عامل ویژه و شخصی سازی شده مبتنی بر لینوکس تغییر دادند.
در کشور برزیل بیش از Û³Ûµ میلیون دانش آموز در بیش از ÛµÛ° هزار مدرسه از عددی معادل ÛµÛ²Û³ هزار دستگاه رایانه با سیستم عامل لینوکس استÙاده Ù…ÛŒ کنند.
مقامات ایالت کرالا در هند اعلام کرده اند Ú©Ù‡ برای آموزش کامپیوتر Ùقط از نرم اÙزار آزاد استÙاده خواهند کرد Ùˆ این پروژه را با تجهیز Û²Û¶ÛµÛ° مدرسه دولتی یا وابسته به دولت آغاز کرده اند.
در ایالت ایندیانای امریکا ۲۲ هزار دانش آموز دبیرستانی به کامپیوترهای لینوکسی در مدارس شان دسترسی دارند.
دولت آلمان سال ۲۰۰۷ اعلام کرد که ۵۶۰ هزار دانشجو در ۳۳ دانشگاه این کشور به سیستم عامل لینوکس مهاجرت خواهند کرد.
سال Û²Û°Û°Û· دولت Ùیلیپین هم Û±Û³ هزار دستگاه رایانه با توزیع Ùدورا سÙارش داد، قرار است Û±Û° هزار دستگاه کامپیوتر دیگر با توزیع های اجوبونتو Ùˆ کوبونتو برای استÙاده آموزشی به این کشور وارد شود.
دولت روسیه هم از سال Û²Û°Û°Û· پروژه ای را اعلام کرد Ú©Ù‡ بر اساس آن همه کامپیوترهای مدارس باید از لینوکس به عنوان سیستم عامل استÙاده کنند. یکی از دلایل این امر جلوگیری از هزینه های نرم اÙزارهایی بود Ú©Ù‡ در آن زمان به صورت غیرمجاز Ùˆ دزدی روی کامپیوترهای آموزشی استÙاده Ù…ÛŒ شد.
از سال Û²Û°Û°Û´ دولت گرجستان رایانه های مدرسه ای این کشور را با استÙاده از تین کلاینت های لینوکسی بر اساس توزیع های کوبونتو Ùˆ اوبونتو Ùˆ همچینین یک توزیع شخصی سازی شده Ùدورا اجرایی کرد.
مقامات شهر ژنو سوئیس سال Û²Û°Û°Û¸ اعلام کردند بیش از 9 هزار کامپیوتر آموزشی این شهر را به سیستم عامل لینوکس Ùˆ مجموعه اپن Ø¢Ùیس ارتقا خواهند داد.
ایالت تامیل نادو در هند تصمیم گرÙته است بیش از صد هزار لپ تاپ لینوکسی در بین دانشجویان این منطقه توزیع کند.
دولت چین بیش از 5.1 میلیون کامپیوتر شخصی لینوکسی تولید شرکت لونگسون را بر اساس برنامه کمک به تولید ملی خریداری کرده است. همچنین استان جیانگسو از سال ۲۰۰۹ بیش از ۱۵۰ هزار کامپیوتر شخصی لینوکسی را برای مدارس روستایی این استان تأمین کرده است.
مصوبه دولت هند با عنوان تبلت برای دانش آموزان قرار است از سیستم عامل لینوکس برای تولید تبلت های ارزان قیمت زیر Û±ÛµÛ°Û° روپیه (Û³Ûµ دلار) برای دانش آموزان این کشور استÙاده کند.
سال Û²Û°Û±Û² مرکز ابررایانه لایبنیتر در آکادمی علوم تجربی Ùˆ انسانی باواریا یک ابررایانه بزرگ را معرÙÛŒ کرد Ú©Ù‡ چهارمین ابرکامپیوتر بزرگ جهان به شمار Ù…ÛŒ رود. پردازنده این ابررایانه Û±ÛµÛµ هزار هسته دارد با قدرت پردازش Û³ پتاÙلاپ Ùˆ رم Û³Û²Û´ ترابایتی از سیستم عامل سوزه لینوکس انترپرایز سرور به عنوان سرور خدمات علمی Ùˆ دانشگاهی استÙاده Ù…ÛŒ کند.
سال ۲۰۰۹ وزارت علوم ونزوئلا پروژه کانایما ادوکاتیوو را اجرایی کرد که به همه دانش آموزان مدارس دولتی این کشور یک لپ تاپ کانامیتا با سیستم عامل کانایما مبتنی بر دبیان ارائه می داد.