همه "ملی های" وزارت ارتباطات
اÙزودن واژه "ملی" به Ø·Ø±Ø Ù‡Ø§ÛŒ کلان داخلی اگرچه در تمامی بخش های اقتصادی به چشم Ù…ÛŒ خورد اما استÙاده از این واژه در طول چند سال اخیر در پروژه های مربوط به ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات نمود بیشتری داشته است؛ براین اساس گروه Ùناوریهای نوین خبرگزاری مهر با مروری یکساله آنچه Ú©Ù‡ در این بخش نام "ملی" به خود گرÙته را بررسی کرده است.
وزارت ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات در طول دولت نهم Ùˆ دهم از پروژه هایی با نام ملی پرده برداشت Ú©Ù‡ با انتقادات مثبت Ùˆ منÙÛŒ بسیاری از سوی کارشناسان همراه بوده Ùˆ است Ùˆ هنوز به صورت 100درصد نیز به مرØله عملیاتی شدن نرسیده اما در سالی Ú©Ù‡ گذشت برخی از این پروژه ها با شتاب بیشتری به مرØله بهره برداری نزدیک شد Ùˆ برخی نیز به صورت آزمایشی مورد بهره برداری قرار گرÙت.
شبکه اینترنت ملی، موتور جستجوی ملی، مرورگر ملی ØŒ نرم اÙزار ملی سنجش سرعت، پرتال ملی ضریب Ù†Ùوذ اینترنت ØŒ پست الکترونیک ملی، مرکز داده یا دیتاسنتر ملی ØŒ سیستم عامل ملی، کارت هوشمند ملی، شبکه ملی Ùرهنگ، شبکه ملی مدارس Ùˆ درگاه ملی خدمات الکترونیکی ایران را Ù…ÛŒ توان از جمله Ø·Ø±Ø Ù‡Ø§ÛŒÛŒ عنوان کرد Ú©Ù‡ در بیش از 6 سال گذشته بارها Ùˆ بارها Ùˆ در زمانهای متعدد با تعاری٠مختل٠از سوی مسئولان عرصه ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات کشور Ù…Ø·Ø±Ø Ùˆ به سوژه هایی برای بØØ« مخالÙان Ùˆ مواÙقان تبدیل شد.
با این Øال شواهد نشان Ù…ÛŒ دهد Ú©Ù‡ به غیر از پروژه های پست الکترونیک ملی ØŒ نرم اÙزار ملی سنجش سرعت Ùˆ پرتال ملی ضریب Ù†Ùوذ اینترنت مابقی پروژه های کلان بخش ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات در طول این چندسال به صورت 100 درصد به سرانجام نرسیده Ùˆ بهره برداری از آنها را باید در سال 91 دنبال کرد.
"شما" Ùˆ نگرانی برای Ù…Øدود شدن اینترنت جهانی
پروژه "اینترنت ملی" Ú©Ù‡ با نامهای دیگری چون شبکه ملی اطلاعات ØŒ اینترنت پاک ØŒ اینترنت Øلال Ùˆ اینترانت ملی Ùˆ اینترنت امن نیز شناخته Ù…ÛŒ شود را شاید بتوان پرØاشیه ترین Ø·Ø±Ø ÙˆØ²Ø§Ø±Øª ارتباطات Ú©Ù‡ کلید آن در آغاز به کار دولت نهم زده شد نامید؛ چرا Ú©Ù‡ برای نخستین بار بود دولتی قصد داشت اینترنت جهانی را "ملی" کند. اجرای این Ø·Ø±Ø Ø§Ú¯Ø±Ú†Ù‡ در دولت نهم Ùˆ به دلیل نبود توجیهات مناسب ÙÙ†ÛŒ Ùˆ اقتصادی توÙیقی نیاÙت اما در دولت دهم با نام "شبکه ملی اطلاعات" Ùˆ تعری٠مشخصی از اهدا٠و برنامه های مربوط به آن، Ø´Ú©Ù„ دیگری پیدا کرد Ùˆ موÙÙ‚ شد برخی اهدا٠مدنظر خود را اجرایی کند.
اینترنت ملی اگرچه همچنان مخالÙان خاص خود را به دلیل نبود دلایل مشخصی از پروژه دارد اما در نیمه دوم سالی Ú©Ù‡ گذشت این پروژه با بهره برداری از Ùاز نخست شبکه IP کشور- IPMPLS - وارد Ùاز اجرایی شد Ùˆ با گنجاندن آن در برنامه 5 ساله پنجم کشور Ùˆ اÙزایش 20 برابری ظرÙیت اینترنت، زمینه عملیاتی شدن آن Ø´Ú©Ù„ گرÙت.
در سال 90 وزیر ارتباطات جدای از نامهایی Ú©Ù‡ تاکنون بر شبکه ملی اینترنت گذاشته Ù…ÛŒ شد نام "شما" را برازنده شبکه ملی اطلاعات عنوان Ùˆ تاکید کرد Ú©Ù‡ در آینده این نام یک برند خواهد شد Ùˆ جا خواهد اÙتاد.
به Ú¯Ùته رضا تقی پور پهنای باند داخل کشور 470 گیگابیت برثانیه Ùˆ پهنای باند اینترنت بین*الملل 270 لینک STM1 (معادل 270 در 155 مگابیت برثانیه) است Ú©Ù‡ برای این پهنای باند بین*الملل، ایران به خارجیها اجاره Ù…ÛŒ دهد اما با راه*اندازی شبکه ملی اطلاعات بخش زیادی از پهنای باند اینترنت بین*الملل Ú©Ù‡ درگیر دسترسی*های داخلی است، آزاد خواهد شد Ùˆ این ظرÙیت، با هزینه قبلی دراختیار کاربرانی Ú©Ù‡ نیاز به اینترنت (پهنای باند بین*الملل) دارند، قرار Ù…ÛŒ*گیرد.
در این راستا و با توجه به اجرای پایلوت دسترسی اتصال کاربران به شبکه ملی اطلاعات و براساس مصوبه 120 کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، شرکت*های PAP و شرکتهای مخابراتی در آذرماه سالی که گذشت موظ٠به پیاده سازی شبکه ملی اینترنت شدند.
به Ù†ØÙˆÛŒ Ú©Ù‡ مسئولان سازمان Ùناوری اطلاعات از اجرای Ùاز آزمایشی شبکه ملی اینترنت در مخابرات تهران خبردادند به این Ø´Ú©Ù„ Ú©Ù‡ دسترسی به پهنای باند بیش از 128 کیلوبیت بر ثانیه برای کاربران داخلی از طریق این شبکه Ùراهم شود.اما با این Øال وزیر ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات بهره برداری نهایی از Ùاز نخست شبکه ملی اطلاعات را به خرداد 91 موکول کرد Ùˆ وعده داد Ú©Ù‡ این شبکه در چهار Ùاز Ùˆ در طول 5 سال راه اندازی Ù…ÛŒ شود.
البته تقی پور معتقد است Ú©Ù‡ یکی از Ù…Øدودیتهای اجرای این پروژه تخصیص اعتبارات به صورت سالیانه است Ú©Ù‡ در صورت دریاÙت تمامی اعتبارات این پروژه به صورت یکجا زمان بندی اجرای این پروژه به طور قطع تغییر خواهد کرد. ÙˆÛŒ در Ú¯Ùتگو با مهر اختصاص مبلغ 3500 میلیارد تومان را در شرایط Ùعلی Ùˆ با نرخهای امروزی برای تØقق شبکه ملی اینترنت مورد نیاز دانست.
درهر صورت Ùˆ با وجود تعاری٠مختل٠از شبکه ملی اینترنت Ú©Ù‡ منتقدان Ùˆ مخالÙان، آن را شبکه ای برای Ù…Øدود سازی دسترسی به اینترنت جهانی Ù…ÛŒ دانند قرار است در Ùاز نخست Ú©Ù‡ وعده آن برای خرداد 91 داده شده برای 10 میلیون کاربر ایرانی دسترسی به پهنای باند با سرعت 20 مگابیت بر ثانیه مهیا Ùˆ 70 درصد نیازهای کاربران Ú©Ù‡ تاکنون از طریق شبکه اینترنت جهانی انجام Ù…ÛŒ شد با امنیت Ùˆ سرعتی بالاتر برطر٠شود.
** راه اندازی ایمیل ملی و قطعی پست های الکترونیکی خارجی
پروژه پست الکترونیک ملی Ú©Ù‡ بعدها Ùˆ به دلیل Øساسیتهای واژه "ملی" به پست الکترونیک "ایرانی" تغییر نام داد نیز از آن دست پروژه های کلان وزارت ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات بود Ú©Ù‡ با وجود Øاشیه های بسیار، در سالی Ú©Ù‡ گذشت موÙÙ‚ به بهره برداری شد Ùˆ کاربران علاقه مند به استÙاده از ایمیل داخلی Ùˆ نیز دستگاههای دولتی برای امور اداری توانستند از این پست الکترونیکی Ú©Ù‡ با نام "ایران دات Ø¢ÛŒ آر" شناخته Ù…ÛŒ شود استÙاده کنند.
این پروژه در Ùاز نخست Ùˆ به دلیل الزام برای ثبت هویت کاربر Ùˆ نیز عدم اطمینان کاربران ایرانی از مسائل امنیت این پست الکترونیکی، آنچنان Ú©Ù‡ باید توÙیق نیاÙت اما پس از رÙع این مسائل کاربران بیشتری به این سایت مراجعه کرده Ùˆ عضویت در آن را تجربه کردند.
سازمان Ùناوری اطلاعات ایران به عنوان متولی راه اندازی ایمیل ملی در کشور اواسط شهریورماه جاری با ارسال پیام کوتاهی به برخی از مشترکان موبایل از آغاز به کار سرویس ایمیل درگاه ملی خدمات الکترونیکی ایران خبر داد Ùˆ از کاربران اینترنت خواست برای ایجاد Ùˆ ثبت پست الکترونیکی ایرانی به درگاه IRAN.IR مراجعه کنند.
پس از آغاز به کار ایمیل "ایران"ØŒ پست الکترونیک "چاپار" یا سی اچ میل توسط شورایعالی اطلاع رسانی Ùˆ پست الکترونیک "کلیک آن" توسط یکی از شرکتهای زیرمجموعه شرکت مخابرات ایران نیز از دیگر ایمیل های داخلی بودند Ú©Ù‡ در سال 90 آغاز به کار کردند Ùˆ به این ترتیب Ùصل جدیدی از رقابت ایمیل های ایرانی برای جذب کاربران اینترنت در کشور Ùˆ با هد٠صیانت از اطلاعات الکترونیکی مبادله شده در کشور در این سال رقم خورد.
در همین Øال در اواخر سالی Ú©Ù‡ گذشت عدم دسترسی کاربران به سرویس های پست الکترونیکی خارجی مانند یاهومیل ØŒ جی میل Ùˆ هات میل Ùˆ قطعی آنها نیز از جمله اتÙاقاتی بود Ú©Ù‡ سبب شد کاربران ایرانی برای استÙاده مداوم از ابزار پست الکترونیکی، به استÙاده از سرویس های داخلی روی بیاورند.
تاخیر در ایجاد دیتاسنتر ملی و استانهای دارای دیتاسنتر
راه اندازی مرکز داده ملی نیز از جمله Ø·Ø±Ø Ù‡Ø§ÛŒ مورد تاکید وزارت ارتباطات است Ú©Ù‡ قرار بود تا پایان سال 90 به صورت نهایی به بهره برداری برسد اما شواهد نشان Ù…ÛŒ دهد Ú©Ù‡ این Ø·Ø±Ø Ø¨Ù‡ صورت استانی Ùˆ نه ملی در مرØله اول تنها برای 11 استان اجرایی شده Ùˆ قرار است برای مابقی استانها نیز در سال 91 در قالب ایجاد دیتاسنترهای استانی انجام شود.
پروژه دیتاسنتر ملی Ú©Ù‡ قرار است تمامی دیتاهای موجود در کشور را ذخیره کرده Ùˆ میزبانی تمامی سایتهای داخلی را به عهده گیرد به عنوان یک پشتیبان گیری (بک آپ) برای ØÙاظت از اطلاعات Ùˆ داده های موجود در کشور عملیاتی خواهد شد Ùˆ با این پروژه ملی در مواقع بØرانی یک مرکزیت خارج از مراکز اجرایی وجود خواهد داشت Ùˆ دیتاها از بین نخواهند رÙت.
بیش از یک سال Ùˆ نیم پیش وزیر ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات، ایجاد دیتاسنتر ملی را امری ضروری برای ذخیره اطلاعات Øیاتی در Ø³Ø·Ø Ù…Ù„ÛŒ عنوان کرد Ùˆ وعده داد تا سال 90 دیتا سنتر ملی در اختیار تمام دستگاهها قرار Ù…ÛŒ گیرد Ùˆ تمامی دستگاههای اجرایی باید میزبانی سایتهای خود را به داخل کشور منتقل کنند.
ÙˆÛŒ Øتی پیش بینی کرده بود Ú©Ù‡ با راه اندازی دیتا سنتر ملی Ùˆ با ظرÙیت بالای مدنظر امکان میزبانی سایتهای غیر از سایتهای دولتی نیز وجود دارد Ùˆ اگر سرور سایت دستگاههای دولتی در خارج از کشور باشد تخل٠مØسوب Ù…ÛŒ شود.
با این Øال علی Øکیم*جوادی رئیس هیات مدیره سازمان Ùناوری اطلاعات ایران در آخرین اظهارات خود در سال 90 با تاکید براینکه ایجاد دیتاسنترهای استانی برای تØقق دولت الکترونیکی Ùˆ تعاملات بین دستگاهی در دستور کار قرار گرÙته است اعلام کرد Ú©Ù‡ با همه استان*ها، برای ایجاد دیتاسنتر تÙاهم*نامه*ای امضاء شده Ùˆ در سال 90 Ùˆ در مرØله اول برای 11 استان دیتاسنتر ایجاد Ù…ÛŒ*شود؛ همچنین دیتاسنتر 20 استان باقی مانده در این Ø·Ø±Ø Ù†ÛŒØ² در سال 91 ایجاد Ù…ÛŒ*شود.
سیستم عامل ملی Ùˆ راه اندازی مرکز ملی توسعه نرم*اÙزارهای متن*باز
راه اندازی سیستم عامل ملی نیز از دیگر طرØهای وزارت ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات در طول چند سال اخیر است Ú©Ù‡ با وجود آنکه چندین بار Ùˆ تØت نام سیستم عامل لینوکس Ùارسی عملیاتی شدن آن وعده داده شد اما تاکنون به سرانجام نرسیده Ùˆ مورد بهره برداری قرار نگرÙته است.
بهره برداری از این پروژه برای سال 91 Ùˆ از سوی مسئولان سازمان Ùناوری اطلاعات Ú©Ù‡ بیشترین نقش را در اجرای این طرØهای ملی دارند وعده داده شده است؛ به Ù†ØÙˆÛŒ Ú©Ù‡ علی اصغر انصاری معاون این سازمان با بیان اینکه سال91 سال بهره*برداری از پروژه*های کلان ملی است، Ú¯Ùت: در سال 91 نخستین Ùاز سیستم عامل بومی اÙØªØªØ§Ø Ù…ÛŒ*شود Ú©Ù‡ منابع این سیستم عامل، در اختیار خودمان است. همچنین مرکز ملی توسعه نرم*اÙزارهای متن*باز در سازمان Ùناوری اطلاعات ایران راه*اندازی شده Ú©Ù‡ این مرکز به صورت رسمی موضوع مهاجرت به نرم*اÙزارهای متن*باز را دنبال Ù…ÛŒ*کند.
به Ú¯Ùته ÙˆÛŒ برای مهاجرت به نرم*اÙزارهای متن*باز، برنامه*ریزی Ùˆ نظارت راهبردی لازم بود Ú©Ù‡ این مرکز چارچوب**های لازم را تهیه خواهد کرد.
موتور جستجوگر ملی Ùˆ راه اندازی "یاØÙ‚" به جای "یاهو"
بیش از یک سال پیش رضا تقی پور وزیر ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات اعلام کرد Ú©Ù‡ ایران برای جوابگویی به نیازهای داخلی Ùˆ نیز تØقق اهدا٠برنامه پنجم توسعه در نظر دارد موتور جستجوگر ملی راه اندازی کند تا کاربران ایرانی برای جستجو در اینترنت به جای استÙاده از موتورهای جستجوی "یاهو" Ùˆ "Ú¯ÙˆÚ¯Ù„" از موتور جستجوی بومی استÙاده کنند.
در آن زمان یکی از مسئولان سازمان Ùناوری اطلاعات ایران در ØªØ´Ø±ÛŒØ Ø¢ØºØ§Ø² به کار این پروژه با بیان اینکه موتورهای جستجوی بین المللی Ú¯ÙˆÚ¯Ù„ Ùˆ یاهو در استÙاده از نیاز داخلی Ùˆ خارجی کاربران کاربرد دارد اما موتور جستجوگر ملی صرÙا در مورد کاربران ایرانی داخل کشور Ùˆ Ùقط برای ارائه خدمات دستگاههای دولتی Ùˆ اجرایی به کار خواهد رÙت به مهر Ú¯Ùت: عنوان موتور جستجوی "یا ØÙ‚" برای این پروژه پیشنهاد شده اما این امر تاکنون از سوی وزارت ارتباطات به صورت قطعی اعلام رسمی نشده است.
پس از آن وزیر ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات از تمایل ایران برای همکاری کره جنوبی Ùˆ استÙاده از تجربیات کشور چین در اجرای این پروژه خبر داد Ùˆ با اظهار امیدواری از اینکه ایران بتواند به تواÙقات بیشتری با کره جنوبی در زمینه موتور جستجوگر ملی دست یابد خاطرنشان کرد Ú©Ù‡ راه اندازی موتور جستجوگر ملی جزء سرÙصلهای همکاری میان دو کشور کره جنوبی Ùˆ ایران است.
ÙˆÛŒ در ØªØ´Ø±ÛŒØ ØªØ¬Ø±Ø¨ÛŒØ§Øª دیگر کشورها در زمینه راه اندازی موتور جستجوگر ملی Ùˆ مدلهای موÙÙ‚ دنیا اظهار داشت:چین در این زمینه Ùعالیت داشته Ùˆ براین اساس ایران از تجربه این کشور برای اجرای این Ø·Ø±Ø Ø§Ø³ØªÙاده خواهد کرد. همچنین کره جنوبی اقدامات موثری در این راستا انجام داده Ùˆ نه تنها در زمینه امنیت موتورهای جستجو بلکه در ایجاد Ùضای بومی برای کاربران خود قدم های مثبتی برداشته Ùˆ تجربیات خوبی داشته Ú©Ù‡ در این راستا از تجربیات دو کشور استÙاده خواهد شد.
با این وجود راه اندازی موتور جستجوی ملی نیز به عنوان یکی از عناصری Ú©Ù‡ در شبکه ملی اینترنت تعری٠شده از سوی مسئولان به سال 91 موکول شده است. به Ù†ØÙˆÛŒ Ú©Ù‡ سازمان Ùناوری اطلاعات ایران Ø·ÛŒ Ùراخوانی از کسانی Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ*خواهند اپراتور موتور جستجو شوند دعوت به همکاری کرده Ùˆ این Ùراهم*کنندگان جستجوی رایانه*ای را "Ùجر" نامیده Ùˆ اعلام کرده Ú©Ù‡ تصمیم دارد چند اپراتور را در این زمینه در کشور معرÙÛŒ کند.
از طرÙÛŒ این سازمان درنظر دارد تمامی موتورهای جستجوگر را Øمایت کند Ùˆ براین اساس درØال شناسایی تمام موتورهای جستجوگر داخلی Ùˆ پروژه*های مرتبط با آن است. مسئولان این سازمان پیش بینی کرده اند Ú©Ù‡ در سال 91 Ùاز 1 Ùˆ 2 موتور جستجوی ملی به بهره*برداری برسد.
Ø·Ø±Ø Ù…Ø±ÙˆØ±Ú¯Ø± ملی Ùˆ رقابت با موزیلا Ùˆ اینترنت اکسپلورر
به گزارش مهر، Ø·Ø±Ø Ù…Ø±ÙˆØ±Ú¯Ø± ملی Ú©Ù‡ قرار است مرورگری منطبق با Ùرهنگ بومی Ùارسی با تسهیل Ùرآیند مرور صÙØات وب Ùˆ قابل رقابت با مرورگرهایی مانند موزیلا Ùˆ اینترنت اکسپلورر برای کاربران ایرانی باشد از دیگر Ø·Ø±Ø Ù‡Ø§ÛŒ وزارت ارتباطات است Ú©Ù‡ تاکنون به مرØله بهره برداری نرسیده است.
براساس اعلام مرکز توسعه مدیریت اینترنت "متما"ØŒ از جمله اصلی ترین خدمات ارائه شده بر روی شبکه جهانی اینترنت سرویس وب جهان گستر است Ú©Ù‡ با گسترش روزاÙزون استÙاده از شبکه جهانی اینترنت، مرورگری منطبق با Ùرهنگ بومی Ùارسی با تسهیل Ùرآیند مرور صÙØات Ù…ÛŒ تواند نقش بسزایی در تسهیل Ùˆ کاربری Ùˆ رواج استÙاده از وب برای اقشار مختل٠جامعه به همراه داشته باشد؛ در بØØ« امنیت وب به ویژه در مواردی مانند امنیت تجارت الکترونیک به دلایل مختل٠از جمله موارد مرتبط با تØریم پشتیبانی مرورگرها از شرایط بومی Øاکم بر این Øوزه معمولا یک چالش برای بکارگیری سازوکارهای تامین امنیت وب Ù…Øسوب Ù…ÛŒ شود Ú©Ù‡ براین اساس با توجه به طراØÛŒ سیستم عامل ملی Ùˆ متن باز بودن آن –اپن سورس- امنیت کاربر اینترنتی در صورتی تامین خواهد شد Ú©Ù‡ تمامی ارتباطات از جمله سیستم عامل Ùˆ مرورگر امن باشد.
به گزارش مهر براین اساس مرکز متما اقدام به ایجاد مرورگر ملی با درنظر گرÙتن تمامی نکات امنیتی Ùˆ قابلیتهای متناسب با نیازهای Ùرهنگی جامعه Ùˆ قابل رقابت با نمونه های خارجی کرده تا علاوه بر رواج استÙاده از "وب ملی" بین اقشار مختل٠جامعه باعث ارتقای جایگاه ایران در رتبه بندی های بین المللی شود؛ علاوه بر آن مرورگر ملی ضمن درنظر گرÙتن نیازهای موجود در جامعه نیازهای آینده را نیز درنظر گرÙته Ùˆ پشتیبانی از دامنه های Ùارسی به صورت راست چین Ùˆ IDN ها را نیز پوشش Ù…ÛŒ دهد.
این مرورگر از نظر قابلیت Ùˆ امکانات قابل رقابت با مرورگرهای موجود خواهد بود بگونه ای Ú©Ù‡ ضمن درنظر گرÙتن تمامی نیازهای داخلی موجود قصد دارد بازار داخلی اینترنت را به خود اختصاص دهد.
منبع:
ITanalyze
اÙزودن واژه "ملی" به Ø·Ø±Ø Ù‡Ø§ÛŒ کلان داخلی اگرچه در تمامی بخش های اقتصادی به چشم Ù…ÛŒ خورد اما استÙاده از این واژه در طول چند سال اخیر در پروژه های مربوط به ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات نمود بیشتری داشته است؛ براین اساس گروه Ùناوریهای نوین خبرگزاری مهر با مروری یکساله آنچه Ú©Ù‡ در این بخش نام "ملی" به خود گرÙته را بررسی کرده است.
وزارت ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات در طول دولت نهم Ùˆ دهم از پروژه هایی با نام ملی پرده برداشت Ú©Ù‡ با انتقادات مثبت Ùˆ منÙÛŒ بسیاری از سوی کارشناسان همراه بوده Ùˆ است Ùˆ هنوز به صورت 100درصد نیز به مرØله عملیاتی شدن نرسیده اما در سالی Ú©Ù‡ گذشت برخی از این پروژه ها با شتاب بیشتری به مرØله بهره برداری نزدیک شد Ùˆ برخی نیز به صورت آزمایشی مورد بهره برداری قرار گرÙت.
شبکه اینترنت ملی، موتور جستجوی ملی، مرورگر ملی ØŒ نرم اÙزار ملی سنجش سرعت، پرتال ملی ضریب Ù†Ùوذ اینترنت ØŒ پست الکترونیک ملی، مرکز داده یا دیتاسنتر ملی ØŒ سیستم عامل ملی، کارت هوشمند ملی، شبکه ملی Ùرهنگ، شبکه ملی مدارس Ùˆ درگاه ملی خدمات الکترونیکی ایران را Ù…ÛŒ توان از جمله Ø·Ø±Ø Ù‡Ø§ÛŒÛŒ عنوان کرد Ú©Ù‡ در بیش از 6 سال گذشته بارها Ùˆ بارها Ùˆ در زمانهای متعدد با تعاری٠مختل٠از سوی مسئولان عرصه ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات کشور Ù…Ø·Ø±Ø Ùˆ به سوژه هایی برای بØØ« مخالÙان Ùˆ مواÙقان تبدیل شد.
با این Øال شواهد نشان Ù…ÛŒ دهد Ú©Ù‡ به غیر از پروژه های پست الکترونیک ملی ØŒ نرم اÙزار ملی سنجش سرعت Ùˆ پرتال ملی ضریب Ù†Ùوذ اینترنت مابقی پروژه های کلان بخش ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات در طول این چندسال به صورت 100 درصد به سرانجام نرسیده Ùˆ بهره برداری از آنها را باید در سال 91 دنبال کرد.
"شما" Ùˆ نگرانی برای Ù…Øدود شدن اینترنت جهانی
پروژه "اینترنت ملی" Ú©Ù‡ با نامهای دیگری چون شبکه ملی اطلاعات ØŒ اینترنت پاک ØŒ اینترنت Øلال Ùˆ اینترانت ملی Ùˆ اینترنت امن نیز شناخته Ù…ÛŒ شود را شاید بتوان پرØاشیه ترین Ø·Ø±Ø ÙˆØ²Ø§Ø±Øª ارتباطات Ú©Ù‡ کلید آن در آغاز به کار دولت نهم زده شد نامید؛ چرا Ú©Ù‡ برای نخستین بار بود دولتی قصد داشت اینترنت جهانی را "ملی" کند. اجرای این Ø·Ø±Ø Ø§Ú¯Ø±Ú†Ù‡ در دولت نهم Ùˆ به دلیل نبود توجیهات مناسب ÙÙ†ÛŒ Ùˆ اقتصادی توÙیقی نیاÙت اما در دولت دهم با نام "شبکه ملی اطلاعات" Ùˆ تعری٠مشخصی از اهدا٠و برنامه های مربوط به آن، Ø´Ú©Ù„ دیگری پیدا کرد Ùˆ موÙÙ‚ شد برخی اهدا٠مدنظر خود را اجرایی کند.
اینترنت ملی اگرچه همچنان مخالÙان خاص خود را به دلیل نبود دلایل مشخصی از پروژه دارد اما در نیمه دوم سالی Ú©Ù‡ گذشت این پروژه با بهره برداری از Ùاز نخست شبکه IP کشور- IPMPLS - وارد Ùاز اجرایی شد Ùˆ با گنجاندن آن در برنامه 5 ساله پنجم کشور Ùˆ اÙزایش 20 برابری ظرÙیت اینترنت، زمینه عملیاتی شدن آن Ø´Ú©Ù„ گرÙت.
در سال 90 وزیر ارتباطات جدای از نامهایی Ú©Ù‡ تاکنون بر شبکه ملی اینترنت گذاشته Ù…ÛŒ شد نام "شما" را برازنده شبکه ملی اطلاعات عنوان Ùˆ تاکید کرد Ú©Ù‡ در آینده این نام یک برند خواهد شد Ùˆ جا خواهد اÙتاد.
به Ú¯Ùته رضا تقی پور پهنای باند داخل کشور 470 گیگابیت برثانیه Ùˆ پهنای باند اینترنت بین*الملل 270 لینک STM1 (معادل 270 در 155 مگابیت برثانیه) است Ú©Ù‡ برای این پهنای باند بین*الملل، ایران به خارجیها اجاره Ù…ÛŒ دهد اما با راه*اندازی شبکه ملی اطلاعات بخش زیادی از پهنای باند اینترنت بین*الملل Ú©Ù‡ درگیر دسترسی*های داخلی است، آزاد خواهد شد Ùˆ این ظرÙیت، با هزینه قبلی دراختیار کاربرانی Ú©Ù‡ نیاز به اینترنت (پهنای باند بین*الملل) دارند، قرار Ù…ÛŒ*گیرد.
در این راستا و با توجه به اجرای پایلوت دسترسی اتصال کاربران به شبکه ملی اطلاعات و براساس مصوبه 120 کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، شرکت*های PAP و شرکتهای مخابراتی در آذرماه سالی که گذشت موظ٠به پیاده سازی شبکه ملی اینترنت شدند.
به Ù†ØÙˆÛŒ Ú©Ù‡ مسئولان سازمان Ùناوری اطلاعات از اجرای Ùاز آزمایشی شبکه ملی اینترنت در مخابرات تهران خبردادند به این Ø´Ú©Ù„ Ú©Ù‡ دسترسی به پهنای باند بیش از 128 کیلوبیت بر ثانیه برای کاربران داخلی از طریق این شبکه Ùراهم شود.اما با این Øال وزیر ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات بهره برداری نهایی از Ùاز نخست شبکه ملی اطلاعات را به خرداد 91 موکول کرد Ùˆ وعده داد Ú©Ù‡ این شبکه در چهار Ùاز Ùˆ در طول 5 سال راه اندازی Ù…ÛŒ شود.
البته تقی پور معتقد است Ú©Ù‡ یکی از Ù…Øدودیتهای اجرای این پروژه تخصیص اعتبارات به صورت سالیانه است Ú©Ù‡ در صورت دریاÙت تمامی اعتبارات این پروژه به صورت یکجا زمان بندی اجرای این پروژه به طور قطع تغییر خواهد کرد. ÙˆÛŒ در Ú¯Ùتگو با مهر اختصاص مبلغ 3500 میلیارد تومان را در شرایط Ùعلی Ùˆ با نرخهای امروزی برای تØقق شبکه ملی اینترنت مورد نیاز دانست.
درهر صورت Ùˆ با وجود تعاری٠مختل٠از شبکه ملی اینترنت Ú©Ù‡ منتقدان Ùˆ مخالÙان، آن را شبکه ای برای Ù…Øدود سازی دسترسی به اینترنت جهانی Ù…ÛŒ دانند قرار است در Ùاز نخست Ú©Ù‡ وعده آن برای خرداد 91 داده شده برای 10 میلیون کاربر ایرانی دسترسی به پهنای باند با سرعت 20 مگابیت بر ثانیه مهیا Ùˆ 70 درصد نیازهای کاربران Ú©Ù‡ تاکنون از طریق شبکه اینترنت جهانی انجام Ù…ÛŒ شد با امنیت Ùˆ سرعتی بالاتر برطر٠شود.
** راه اندازی ایمیل ملی و قطعی پست های الکترونیکی خارجی
پروژه پست الکترونیک ملی Ú©Ù‡ بعدها Ùˆ به دلیل Øساسیتهای واژه "ملی" به پست الکترونیک "ایرانی" تغییر نام داد نیز از آن دست پروژه های کلان وزارت ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات بود Ú©Ù‡ با وجود Øاشیه های بسیار، در سالی Ú©Ù‡ گذشت موÙÙ‚ به بهره برداری شد Ùˆ کاربران علاقه مند به استÙاده از ایمیل داخلی Ùˆ نیز دستگاههای دولتی برای امور اداری توانستند از این پست الکترونیکی Ú©Ù‡ با نام "ایران دات Ø¢ÛŒ آر" شناخته Ù…ÛŒ شود استÙاده کنند.
این پروژه در Ùاز نخست Ùˆ به دلیل الزام برای ثبت هویت کاربر Ùˆ نیز عدم اطمینان کاربران ایرانی از مسائل امنیت این پست الکترونیکی، آنچنان Ú©Ù‡ باید توÙیق نیاÙت اما پس از رÙع این مسائل کاربران بیشتری به این سایت مراجعه کرده Ùˆ عضویت در آن را تجربه کردند.
سازمان Ùناوری اطلاعات ایران به عنوان متولی راه اندازی ایمیل ملی در کشور اواسط شهریورماه جاری با ارسال پیام کوتاهی به برخی از مشترکان موبایل از آغاز به کار سرویس ایمیل درگاه ملی خدمات الکترونیکی ایران خبر داد Ùˆ از کاربران اینترنت خواست برای ایجاد Ùˆ ثبت پست الکترونیکی ایرانی به درگاه IRAN.IR مراجعه کنند.
پس از آغاز به کار ایمیل "ایران"ØŒ پست الکترونیک "چاپار" یا سی اچ میل توسط شورایعالی اطلاع رسانی Ùˆ پست الکترونیک "کلیک آن" توسط یکی از شرکتهای زیرمجموعه شرکت مخابرات ایران نیز از دیگر ایمیل های داخلی بودند Ú©Ù‡ در سال 90 آغاز به کار کردند Ùˆ به این ترتیب Ùصل جدیدی از رقابت ایمیل های ایرانی برای جذب کاربران اینترنت در کشور Ùˆ با هد٠صیانت از اطلاعات الکترونیکی مبادله شده در کشور در این سال رقم خورد.
در همین Øال در اواخر سالی Ú©Ù‡ گذشت عدم دسترسی کاربران به سرویس های پست الکترونیکی خارجی مانند یاهومیل ØŒ جی میل Ùˆ هات میل Ùˆ قطعی آنها نیز از جمله اتÙاقاتی بود Ú©Ù‡ سبب شد کاربران ایرانی برای استÙاده مداوم از ابزار پست الکترونیکی، به استÙاده از سرویس های داخلی روی بیاورند.
تاخیر در ایجاد دیتاسنتر ملی و استانهای دارای دیتاسنتر
راه اندازی مرکز داده ملی نیز از جمله Ø·Ø±Ø Ù‡Ø§ÛŒ مورد تاکید وزارت ارتباطات است Ú©Ù‡ قرار بود تا پایان سال 90 به صورت نهایی به بهره برداری برسد اما شواهد نشان Ù…ÛŒ دهد Ú©Ù‡ این Ø·Ø±Ø Ø¨Ù‡ صورت استانی Ùˆ نه ملی در مرØله اول تنها برای 11 استان اجرایی شده Ùˆ قرار است برای مابقی استانها نیز در سال 91 در قالب ایجاد دیتاسنترهای استانی انجام شود.
پروژه دیتاسنتر ملی Ú©Ù‡ قرار است تمامی دیتاهای موجود در کشور را ذخیره کرده Ùˆ میزبانی تمامی سایتهای داخلی را به عهده گیرد به عنوان یک پشتیبان گیری (بک آپ) برای ØÙاظت از اطلاعات Ùˆ داده های موجود در کشور عملیاتی خواهد شد Ùˆ با این پروژه ملی در مواقع بØرانی یک مرکزیت خارج از مراکز اجرایی وجود خواهد داشت Ùˆ دیتاها از بین نخواهند رÙت.
بیش از یک سال Ùˆ نیم پیش وزیر ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات، ایجاد دیتاسنتر ملی را امری ضروری برای ذخیره اطلاعات Øیاتی در Ø³Ø·Ø Ù…Ù„ÛŒ عنوان کرد Ùˆ وعده داد تا سال 90 دیتا سنتر ملی در اختیار تمام دستگاهها قرار Ù…ÛŒ گیرد Ùˆ تمامی دستگاههای اجرایی باید میزبانی سایتهای خود را به داخل کشور منتقل کنند.
ÙˆÛŒ Øتی پیش بینی کرده بود Ú©Ù‡ با راه اندازی دیتا سنتر ملی Ùˆ با ظرÙیت بالای مدنظر امکان میزبانی سایتهای غیر از سایتهای دولتی نیز وجود دارد Ùˆ اگر سرور سایت دستگاههای دولتی در خارج از کشور باشد تخل٠مØسوب Ù…ÛŒ شود.
با این Øال علی Øکیم*جوادی رئیس هیات مدیره سازمان Ùناوری اطلاعات ایران در آخرین اظهارات خود در سال 90 با تاکید براینکه ایجاد دیتاسنترهای استانی برای تØقق دولت الکترونیکی Ùˆ تعاملات بین دستگاهی در دستور کار قرار گرÙته است اعلام کرد Ú©Ù‡ با همه استان*ها، برای ایجاد دیتاسنتر تÙاهم*نامه*ای امضاء شده Ùˆ در سال 90 Ùˆ در مرØله اول برای 11 استان دیتاسنتر ایجاد Ù…ÛŒ*شود؛ همچنین دیتاسنتر 20 استان باقی مانده در این Ø·Ø±Ø Ù†ÛŒØ² در سال 91 ایجاد Ù…ÛŒ*شود.
سیستم عامل ملی Ùˆ راه اندازی مرکز ملی توسعه نرم*اÙزارهای متن*باز
راه اندازی سیستم عامل ملی نیز از دیگر طرØهای وزارت ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات در طول چند سال اخیر است Ú©Ù‡ با وجود آنکه چندین بار Ùˆ تØت نام سیستم عامل لینوکس Ùارسی عملیاتی شدن آن وعده داده شد اما تاکنون به سرانجام نرسیده Ùˆ مورد بهره برداری قرار نگرÙته است.
بهره برداری از این پروژه برای سال 91 Ùˆ از سوی مسئولان سازمان Ùناوری اطلاعات Ú©Ù‡ بیشترین نقش را در اجرای این طرØهای ملی دارند وعده داده شده است؛ به Ù†ØÙˆÛŒ Ú©Ù‡ علی اصغر انصاری معاون این سازمان با بیان اینکه سال91 سال بهره*برداری از پروژه*های کلان ملی است، Ú¯Ùت: در سال 91 نخستین Ùاز سیستم عامل بومی اÙØªØªØ§Ø Ù…ÛŒ*شود Ú©Ù‡ منابع این سیستم عامل، در اختیار خودمان است. همچنین مرکز ملی توسعه نرم*اÙزارهای متن*باز در سازمان Ùناوری اطلاعات ایران راه*اندازی شده Ú©Ù‡ این مرکز به صورت رسمی موضوع مهاجرت به نرم*اÙزارهای متن*باز را دنبال Ù…ÛŒ*کند.
به Ú¯Ùته ÙˆÛŒ برای مهاجرت به نرم*اÙزارهای متن*باز، برنامه*ریزی Ùˆ نظارت راهبردی لازم بود Ú©Ù‡ این مرکز چارچوب**های لازم را تهیه خواهد کرد.
موتور جستجوگر ملی Ùˆ راه اندازی "یاØÙ‚" به جای "یاهو"
بیش از یک سال پیش رضا تقی پور وزیر ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات اعلام کرد Ú©Ù‡ ایران برای جوابگویی به نیازهای داخلی Ùˆ نیز تØقق اهدا٠برنامه پنجم توسعه در نظر دارد موتور جستجوگر ملی راه اندازی کند تا کاربران ایرانی برای جستجو در اینترنت به جای استÙاده از موتورهای جستجوی "یاهو" Ùˆ "Ú¯ÙˆÚ¯Ù„" از موتور جستجوی بومی استÙاده کنند.
در آن زمان یکی از مسئولان سازمان Ùناوری اطلاعات ایران در ØªØ´Ø±ÛŒØ Ø¢ØºØ§Ø² به کار این پروژه با بیان اینکه موتورهای جستجوی بین المللی Ú¯ÙˆÚ¯Ù„ Ùˆ یاهو در استÙاده از نیاز داخلی Ùˆ خارجی کاربران کاربرد دارد اما موتور جستجوگر ملی صرÙا در مورد کاربران ایرانی داخل کشور Ùˆ Ùقط برای ارائه خدمات دستگاههای دولتی Ùˆ اجرایی به کار خواهد رÙت به مهر Ú¯Ùت: عنوان موتور جستجوی "یا ØÙ‚" برای این پروژه پیشنهاد شده اما این امر تاکنون از سوی وزارت ارتباطات به صورت قطعی اعلام رسمی نشده است.
پس از آن وزیر ارتباطات Ùˆ Ùناوری اطلاعات از تمایل ایران برای همکاری کره جنوبی Ùˆ استÙاده از تجربیات کشور چین در اجرای این پروژه خبر داد Ùˆ با اظهار امیدواری از اینکه ایران بتواند به تواÙقات بیشتری با کره جنوبی در زمینه موتور جستجوگر ملی دست یابد خاطرنشان کرد Ú©Ù‡ راه اندازی موتور جستجوگر ملی جزء سرÙصلهای همکاری میان دو کشور کره جنوبی Ùˆ ایران است.
ÙˆÛŒ در ØªØ´Ø±ÛŒØ ØªØ¬Ø±Ø¨ÛŒØ§Øª دیگر کشورها در زمینه راه اندازی موتور جستجوگر ملی Ùˆ مدلهای موÙÙ‚ دنیا اظهار داشت:چین در این زمینه Ùعالیت داشته Ùˆ براین اساس ایران از تجربه این کشور برای اجرای این Ø·Ø±Ø Ø§Ø³ØªÙاده خواهد کرد. همچنین کره جنوبی اقدامات موثری در این راستا انجام داده Ùˆ نه تنها در زمینه امنیت موتورهای جستجو بلکه در ایجاد Ùضای بومی برای کاربران خود قدم های مثبتی برداشته Ùˆ تجربیات خوبی داشته Ú©Ù‡ در این راستا از تجربیات دو کشور استÙاده خواهد شد.
با این وجود راه اندازی موتور جستجوی ملی نیز به عنوان یکی از عناصری Ú©Ù‡ در شبکه ملی اینترنت تعری٠شده از سوی مسئولان به سال 91 موکول شده است. به Ù†ØÙˆÛŒ Ú©Ù‡ سازمان Ùناوری اطلاعات ایران Ø·ÛŒ Ùراخوانی از کسانی Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ*خواهند اپراتور موتور جستجو شوند دعوت به همکاری کرده Ùˆ این Ùراهم*کنندگان جستجوی رایانه*ای را "Ùجر" نامیده Ùˆ اعلام کرده Ú©Ù‡ تصمیم دارد چند اپراتور را در این زمینه در کشور معرÙÛŒ کند.
از طرÙÛŒ این سازمان درنظر دارد تمامی موتورهای جستجوگر را Øمایت کند Ùˆ براین اساس درØال شناسایی تمام موتورهای جستجوگر داخلی Ùˆ پروژه*های مرتبط با آن است. مسئولان این سازمان پیش بینی کرده اند Ú©Ù‡ در سال 91 Ùاز 1 Ùˆ 2 موتور جستجوی ملی به بهره*برداری برسد.
Ø·Ø±Ø Ù…Ø±ÙˆØ±Ú¯Ø± ملی Ùˆ رقابت با موزیلا Ùˆ اینترنت اکسپلورر
به گزارش مهر، Ø·Ø±Ø Ù…Ø±ÙˆØ±Ú¯Ø± ملی Ú©Ù‡ قرار است مرورگری منطبق با Ùرهنگ بومی Ùارسی با تسهیل Ùرآیند مرور صÙØات وب Ùˆ قابل رقابت با مرورگرهایی مانند موزیلا Ùˆ اینترنت اکسپلورر برای کاربران ایرانی باشد از دیگر Ø·Ø±Ø Ù‡Ø§ÛŒ وزارت ارتباطات است Ú©Ù‡ تاکنون به مرØله بهره برداری نرسیده است.
براساس اعلام مرکز توسعه مدیریت اینترنت "متما"ØŒ از جمله اصلی ترین خدمات ارائه شده بر روی شبکه جهانی اینترنت سرویس وب جهان گستر است Ú©Ù‡ با گسترش روزاÙزون استÙاده از شبکه جهانی اینترنت، مرورگری منطبق با Ùرهنگ بومی Ùارسی با تسهیل Ùرآیند مرور صÙØات Ù…ÛŒ تواند نقش بسزایی در تسهیل Ùˆ کاربری Ùˆ رواج استÙاده از وب برای اقشار مختل٠جامعه به همراه داشته باشد؛ در بØØ« امنیت وب به ویژه در مواردی مانند امنیت تجارت الکترونیک به دلایل مختل٠از جمله موارد مرتبط با تØریم پشتیبانی مرورگرها از شرایط بومی Øاکم بر این Øوزه معمولا یک چالش برای بکارگیری سازوکارهای تامین امنیت وب Ù…Øسوب Ù…ÛŒ شود Ú©Ù‡ براین اساس با توجه به طراØÛŒ سیستم عامل ملی Ùˆ متن باز بودن آن –اپن سورس- امنیت کاربر اینترنتی در صورتی تامین خواهد شد Ú©Ù‡ تمامی ارتباطات از جمله سیستم عامل Ùˆ مرورگر امن باشد.
به گزارش مهر براین اساس مرکز متما اقدام به ایجاد مرورگر ملی با درنظر گرÙتن تمامی نکات امنیتی Ùˆ قابلیتهای متناسب با نیازهای Ùرهنگی جامعه Ùˆ قابل رقابت با نمونه های خارجی کرده تا علاوه بر رواج استÙاده از "وب ملی" بین اقشار مختل٠جامعه باعث ارتقای جایگاه ایران در رتبه بندی های بین المللی شود؛ علاوه بر آن مرورگر ملی ضمن درنظر گرÙتن نیازهای موجود در جامعه نیازهای آینده را نیز درنظر گرÙته Ùˆ پشتیبانی از دامنه های Ùارسی به صورت راست چین Ùˆ IDN ها را نیز پوشش Ù…ÛŒ دهد.
این مرورگر از نظر قابلیت Ùˆ امکانات قابل رقابت با مرورگرهای موجود خواهد بود بگونه ای Ú©Ù‡ ضمن درنظر گرÙتن تمامی نیازهای داخلی موجود قصد دارد بازار داخلی اینترنت را به خود اختصاص دهد.
منبع:
ITanalyze